فرهنگ سازی و آموزش استفاده دائمی از تجهیزات ایمنی و اهمیت آن را در این مقاله بررسی می‌کنیم.
فرهنگ سازی و آموزش مرحله به مرحله استفاده دائمی از تجهیزات ایمنی
تاثیرات آموزش درست و اصولی رعایت ایمنی چیست؟
اگر کارکنان خطرات و حوادث فضای کارشان را به درستی بشناسند و معلومات کاملی درباره آن به دست آورند، حتما از تجهیزات استفاده خواهند کرد.
این راه حل خیلی بهتر و عملی تر از این است که صرفا آنها را مجبور به استفاده از این وسایل نمایید. به همین منظور ابتدا باید توضیحات کامل و جامعی درباره ی بروز مشکلات فراوان در صورت عدم به کارگیری تجهیزات برای آنها ارائه دهید. علاوه بر آن اگر از مثال در این توضیحات هم استفاده کنید، آنها بهتر و عمیق تر این موضوعات را درک می‌کنند. نوع توضیحات و شیوه بیان خیلی مهم و تاثیرگذار است و اگر این موضوع را رعایت کنید افراد بدون مشکل به مصرف تجهیزات می‌پردازند.
بنابراین باید با توجه به میزان درک و فهم افراد، از کلمات و جملات مناسبی استفاده کنید. یعنی شما نمی‌توانید برای هر قشری از افراد تنها با یک شیوه آموزش دهید و باید سطح سواد و فهم آنها را نیز در نظر بگیرید. وقتی از عبارات قابل فهم استفاده می‌کنید قدرت درک آنها بیشتر می‌شود و راحت تر صحبت های شما را می‌فهمند. اما اگر کلماتی را به کار ببرید که هیچ درک و فهمی از آن ندارند، عملا آموزش و فرهنگ سازی بی فایده خواهد بود.
چرا باید نحوه‌ی رعایت ایمنی، بصورت عملی آموزش داده شود؟
شما باید با مثال هایی که برای فرهنگ سازی و آموزش استفاده دائمی از تجهیزات ایمنی می‌آورید کارکنان را قانع نمایید که اگر در به کارگیری تجهیزات سهل انگاری کنند، مشکلات فراوانی برایشان پیش می‌آید. حتی اگر از مثال های تصویری و فیلم های زنده هم استفاده نمایید، تاثیرگذاری آن بیشتر و بهتر خواهد بود. برای اینکار تک به تک و نقطه به نقطه دلایل به کارگیری تجهیزات ایمنی را به شکلی واضح بیان نمایید. بیشتر افراد چون استفاده از بعضی تجهیزات را بی‌فایده می‌دانند بنابراین عمدتا از به کارگیری آن صرف نظر می‌کنند. اما زمانی که کاربرد هر کدام از آنها و چگونگی عملکردشان هنگام وقوع حوادث را بدانند، قطعا نظر متفاوتی از قبل خواهند داشت.
مثال برای لباس کار
حتی می‌توانید درک این مسائل را به کمک آزمایشات عملی برای اعضا و پرسنل خود را راحت تر کنید. چون آموزش‌های تئوری و عملی مکمل یکدیگر هستند و اگر از هر دو آنها حین توضیحات و آموزشان استفاده کنید تاثیر گذاری بیشتری دارد. برای مثال اگر می‌خواهید اهمیت استفاده از لباس کار در محیط های پر حرارت را نشان دهید، لباس ها را به منبع حرارت نزدیک کنید. یا حتی می‌توانید آتش را روی آن لباس بگیرید و نشان دهید که ساختار لباس نسوز به شکلی است که هیچی آسیبی نمی‌بیند. در نتیجه آنها وقتی این مورد را با چشم خود ببینند، خواهند فهمید که با پوشش این نوع لباس حتما در امان خواهند بود.
نمونه برای دستکش ایمنی
در مثال دیگر برای فرهنگ سازی و آموزش استفاده دائمی از تجهیزات ایمنی می‌توانید از روش های مقایسه ای برای آموزش بهینه تر هم بهره بگیرید. یعنی برای کارکنانی که با مواد خاص ارتباط دارند، بایستی اهمیت بالای دستکش را نشان دهید. یعنی یک نمونه دستکشی که در این محیط کاربرد دارد و دستکشی که اصلا برای این محیط مناسب نیست را تحت آزمایش قرار دهید. در این حالت کارکنان به وضوح مشاهده خواهند کرد که دستکش مناسب و ایمن برای آن محیط خاص کدام است. در نتیجه پی می‌برند که عدم استفاده از آن چه عواقب جبران ناپذیری را به دنبال دارد. معمولا دستکش گیلان ایمنی بالاتری نسبت به سایر برند ها دارد.
مثال برای کفش ایمنی
در رابطه با کفش های ایمنی هم می‌توانید آزمایشات این چنینی انجام دهید یا فیلم های آموزشی مختلفی را برای آنها به نمایش بگذارید. مثلا چندین وسیله سنگین روی کفش هایی که سر پنجه مقاوم دارند، بیاندازید. آنها خواهند دید که کفش از آسیب های فیزیکی به پا جلوگیری می‌کند و پاها در سلامت کامل می‌مانند.
تاثیر مثال در آموزش و فرهنگ سازی
این مثال ها تصویری ذهنی را در کارکنان ایجاد می‌کند و همیشه طبق آن تصویر با احتیاط بیشتر و رعایت نکات ایمنی فعالیت خواهند کرد. در واقع بر حسب پیش زمینه ذهنی که دارند برای عدم ایجاد حوادث متعدد استفاده از تجهیزات را فراموش خواهند کرد. به همین خاطر تاثیر آموزش های بصری بیشتر از شنیداری است و بهترین گزینه برای اینگونه آموزش ها محسوب می‌شود.
روش های موثر برای آموزش بهتر فرهنگ سازی و آموزش استفاده دائمی از تجهیزات ایمنی
برای اینکه فرهنگ سازی بهتر و موثرتر باشد، راه حل های مختلفی را امتحان نمایید.
برای مثال از کارکنانی که قبلا دوره های آموزش را گذرانده اند بخواهید که برای اعضای جدید تمام آموخته های خود را بازگو کنند. با این کار آنها دوباره از اول همه آن نکات را مرور می‌کنند. با توضیحاتی هم که شما در تکمیل توضیحاتشان بیان می‌کنید، به شکل کامل تری دوره های آموزشی را طی می‌نمانید.
علاوه بر این موارد برای تشویق کارکنان به فرهنگ سازی و آموزش استفاده دائمی از تجهیزات ایمنی، می‌توانید اقدامات مفید دیگری مانند مثال های زیر را انجام دهید.
مثلاً رفتار و عملکرد همه کارکنان را بررسی کنید و از میان آنها کسانی که نکات ایمنی را دقیق و کامل رعایت می‌کنند، شناسایی نمایید. در آخر هر ماه پاداشی را برای آنها اهدا کنید. این کار را باید مقابل بقیه کارکنان انجام دهید.
همین کار سایر کارکنان را تشویق می‌کند تا آنها نیز بهتر از قبل به رعایت این نکات بپردازند. این عمل ایمنی محل کار را بالاتر می برد و درصد وقوع حوادث را به حداقل می‌رساند.
نتایج سهل انگاری در رعایت ایمنی
بر اساس گزارش روزنامه همشهری سالانه میلیون ها نفر تحت تأثیر حوادث شغلی قرار می‌گیرد. طبق آمارهای جهانی بیشترین علل آن به خاطر عدم استفاده از تجهیزات ایمنی است.بعضی اوقات این آسیب ها جزئی است و پیامد های چندان زیادی ندارد. اما در عمده آن ها آسیب های شدیدی به کارکنان وارد می‌شود و حتی برخی اوقات جان خود را از هم دست می‌دهند. دلیل اصلی آن سهل انگاری و بی دقتی در رعایت نکات ایمنی و عدم استفاده از تجهیزات مناسب است. البته که تنها کوتاهی کارکنان در به کارگیری تجهیزات و بی دقتی آن ها در فضای کاری باعث وقوع این حوادث نیست.
مدیران نیز به نوبه خود در ایجاد این اتفاقات خطاکار هستند. مجهز سازی تمامی کارکنان به وسایل ایمنی وظیفه مهم مدیران است. اما برخی از آن ها به خاطر مسائل متعددی تجهیزات مناسبی را در اختیار کادر خود قرار نمی‌دهند. علاوه بر آن در آموزش و فرهنگ سازی استفاده دائمی از آن ها نیز کوتاهی می‌کنند. به همین خاطر در بروز حوادث و آسیب ها هم مدیران و هم کارکنان به نوعی نقش تاثیر گذاری دارند. به همین دلیل هر کدام از آنها باید طبق وظایف و مسئولیت هایشان رفتار کنند و ایمنی را نیز به درستی رعایت نمایند.
