تاثیر رنگ در شناسایی خطرات

تاثیر رنگ در شناسایی خطرات از موضوعات بحث برانگیز در حوزه ایمنی است. آگاهی از این موضوع می‌تواند در کاهش آسیب و صدمات موثر باشد. لذا در این مقاله آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

بررسی تاثیر رنگ در شناسایی خطرات

نحوه شناسایی خطرات

 شناسایی خطرات در تمامی مشاغلی که حوادث و اتفاقات ناگوار آنها را تهدید می‌کند، ضروری است. برای شناسایی خطرات و آگاهی از آن ها یکسری علائم و نمادهایی وجود دارد که به این کار سرعت می‌بخشد.

 یعنی افراد با درک این نمادها سریع تر خطرات موجود در آن را شناسایی می‌کنند. سپس برای ایجاد محیطی امن به انجام برخی اقدامات مؤثر می‌پردازند. یکی از واضح ترین نمادها مربوط به مقوله رنگ است. رنگ ها در محیط کار و به خصوص در تجهیزات ایمنی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. همچنین بزرگ ترین عامل برای شناسایی خطرات و آگاهی بهتر از آنها هستند.

 این مورد بر اساس مطالعات و تست هایی که برای بررسی تاثیرات رنگ بر افراد سپس عکس العمل آنها انجام می‌گیرد، قابل اثبات است. عمدتا برای مشاغلی که احتمال وقوع خطر بالا است و جزو مشاغل حساس از لحاظ ایمنی به حساب می‌آیند از این رنگ ها استفاده می‌کنند. مثلا در لباس کار، کفش ایمنی، دستکش ایمنی یا کلاه رنگ هایی را به کار می‌برند که کاملا قابل تشخیص است.

 چون بیشترین تأثیر را بر افراد دارد و باعث شناسایی دقیق تر و بهتر خطرات می‌شود. برای مثال رنگ هایی به کار می‌رود که بتواند توجه افراد را به سوی خود بکشاند. یعنی پیامی به عنوان هشدار به آنها می‌دهد یا پیامی بابت احتیاط بیشتر، دقت و تمرکز بالاتر را به آنها منتقل می‌نماید. 

نقش و تاثیر رنگ در شناسایی خطرات

اصلی ترین و پر استفاده ترین رنگ در مسائل مربوط به ایمنی رنگ هایی مثل قرمز و زرد هستند. این رنگ ها همه حواس افراد را به خود جلب مینماید. لذا هشدارهایی بابت وجود یک خطر یا وقوع یک اتفاق را به آن ها می‌دهند. رنگ ها حتی بدون کلام و فقط به شکل تصویری هشدار و اطلاعات مهمی را به افراد می‌دهند. به همین دلیل این رنگ ها را در اکثر ابزار و تجهیزات مانند لباسکار یکسره سرهمی کتان و حتی علائم راهنما به کار می‌برند.

• رنگ قرمز

رنگ قرمز عمدتا در محیط های کاری وجود خطر و هشدار برای افراد را نشان می‌دهد. در واقع این رنگ نمادی جهانی برای تشخیص خطر و هشدار برای آگاهی به حساب می‌آید. همین دلیل باعث می‌شود تا هنگام مشاهده آن حواس کارکنان جمع شود و احتیاط بیشتری را به کار بگیرند. رنگ قرمز در بالاترین درجه قرار دارد یعنی علاوه بر هشدار جدی گاها با مشاهده این رنگ باید در کار توقف ایجاد گردد. 

برای مثال در تابلوهای علائم اغلب رنگ قرمز را به کار می‌برند. این رنگ چون از فاصله های دور هم قابل تشخیص است تأثیر خود را از همان فاصله بر افراد می‌گذارد. مثلا با هشداری که از رنگ و نماد آن تابلو به فرد منتقل می‌گردد، از خطرات موجود در آن آگاه می‌شود. بنابراین زمانی که این خطر را شناسایی کرد یا از آن دور می‌شود یا اقداماتی را برای جلوگیری از ایجاد خطر به کار می‌برد. این اقدامات شامل استفاده از تجهیزات ایمنی، توجه و دقت در کارها، احتیاط بیشتر، بررسی خطر و رفع آن در آخر برقراری ایمنی است. 

• رنگ زرد

همچنین علاوه بر آن، رنگ زرد که یکی دیگر از نماد های واضح برای شناسایی خطر است نیز کاربرد زیادی دارد. مثلا از نوارهایی به رنگ زرد در صنایع ساخت و ساز استفاده می‌کنند. مثلا آن را دور تا دور محل ساخت می‌کشند تا افراد از فاصله دور تشخیص دهند که در آن مکان احتمال وقوع خطر وجود دارد. پس باید هنگام عبور از آن محیط احتیاط بیشتری کنند. تشخیص این گونه رنگ ها خیلی راحت تر از رنگ های خنثی است. چون در بیشتر محیط ها به وضوح مشاهده می‌شود و چشم افراد این رنگ ها را خیلی زود تر و سریع تر تشخیص می‌دهد. به همین دلیل چون در بحث ایمنی باید توجه و دقت افراد کاملا روی کار و محیط اطرافشان باشد این رنگ ها مناسب ترین هستند.

• رنگ سبز

در مقابل، رنگ سبز نمایانگر شرایط کاملا امن و عدم وجود خطر است. یعنی وقتی این رنگ مشاهده می‌شود نیازی به احتیاط نیست. چون آن محیط دارای امنیت کامل است و خطری آن را تهدید نمیکند. عدم توقف، حرکت و ادامه کار، برقراری آرامش و امنیت پیامی است که از این رنگ دریافت می‌شود. 

تاثیر شناسایی سریع خطر

• کاهش آسیب

یکی از تأثیرات تشخیص زود هنگام خطر کاهش آسیب های فیزیکی، جانی و مالی است و این تشخیص عمدتا توسط رنگ ها انجام می‌گیرد. وقتی افراد به کمک رنگ ها خطر را تشخیص می‌دهند، جلوگیری از آن راحت تر است. یعنی سریع تر راه حلی برای پیشگیری از آن می‌یابند. وقتی خطرات زودتر شناسایی شوند و درباره آنها به کارکنان آگاهی های لازم را داد خطاهای انسانی هم بسیار کاهش می‌یابد. در حالت امنیت و آرامش در محیط های کاری بالاتر می‌رود. 

• رفتار درست کارکنان

تاثیرات تشخیص سریع خطر در روحیه، رفتار و عملکرد افراد نیز قابل مشاهده است. یعنی رنگ هایی که نشانگر وجود خطر هستند، احساس اضطراب و آگاهی را به فرد منتقل می‌کنند. این عامل در رفتار و عملکرد فرد تاثیر می‌گذارد و مشخص می‌کند که فرد چگونه باید رفتار نماید. در زمان هایی هم که امنیت برقرار می‌شود، تمرکز و دقت این افراد افزایش می‌یابد. همچنین رفتار و اعمال آنها با استانداردهای محیط های کاری تطابق پیدا می‌کند. در واقع از لحاظ روانی نیز تاثیر مثبتی دارد.