اشتباهات رایج در استفاده از دستکش ایمنی میتواند پیامدهای جدی در پی داشته باشد. وقتی صحبت از ایمنی دست در محیطهای کاری میشود، اولین تجهیزاتی که به ذهن میآید، دستکش ایمنی است. اما صرفاً به کارگیری دستکش، ایمنی را تضمین نمیکند. بارها پیش میآید که افراد، با وجود داشتن دستکش در محیط کار، باز هم آسیب میبینند. به نظر شما دلیل این امر چیست؟
برای پاسخ دقیق به این سؤال، ابتدا باید به مجموعهای از اشتباهات رایج توجه کنیم؛ خطاهایی که اغلب نادیده گرفته میشوند، اما سهم زیادی در بروز حوادث دارند. پیامدهای این اشتباهات در مشاغل پرخطر و حساس، شدیدتر و جدیتر است و در فعالیتهای کمخطر، عواقب آن به نسبت کمتر خواهد بود. بسیاری از این اشتباهات در صنایع مختلف، بسیار شایع هستند و توسط افراد گوناگونی تکرار میشوند.
بررسی اشتباهات رایج در استفاده از دستکش ایمنی:
۱. به کارگیری دستکش نامناسب (عدم تطابق با ریسک شغلی)
بیشتر خطاها و آسیبها زمانی رخ میدهد که نوع دستکش با ماهیت کلی کار هماهنگ نیست.
- کارگری که دائماً با ابزار تیز کار میکند، اما از دستکش نیتریل استفاده میکند، با کوچک ترین لغزش یا عدم کنترل آسیب میبیند. تنها یک لحظه کافی است تا دستش گوشهای از ابزار را لمس کرده و دچار بریدگی شود.
- کارکنان صنایع شیمیایی که مستقیماً با مواد خطرناک سروکار دارند، نمیتوانند بدون دستکش مناسب (مانند مدلهای ضد اسید یا ضد مواد نفتی) در پروژه حاضر شوند. به محض برخورد با مواد اسیدی و شیمیایی، پوست دست دچار سوختگی میشود که اغلب اوقات، غیرقابل درمان است.
مثالهای زیادی برای این فعالیتهای حساس وجود دارد که حتماً لازم است در صنایع، از نمونههای تخصصی دستکش ایمنی استفاده شود تا اشتباهات و حوادث خطرناک به کمترین حد ممکن برسد.
تأثیر دستکش نامناسب بر طول عمر تجهیز
البته گاهی اوقات، استفاده نادرست از دستکش، شاید خطری برای کاربر نداشته باشد، اما تأثیر مستقیمی بر دوام و طول عمر خود تجهیز میگذارد. برای مثال، استفاده از دستکش های جوشکاری در بخش انبارداری برای جابجایی و حمل وسایل، به دلیل سایش مداوم، الیاف و بافت دستکش را از هم جدا کرده و در مدت کوتاهی آن را غیرقابل مصرف میکند؛ در حالی که دستکش ضد برش تانگ وانگ، عمر بیشتری در این مدل کارها دارد.
۲. نادیده گرفتن استانداردهای تجهیزات (EN 388)
یکی دیگر از اشتباهات رایج در استفاده از دستکش ایمنی بی توجهی به استاندارد هاست. هر دستکش با یک استاندارد مشخص ارائه میشود که یکی از رایج ترین آنها استاندارد EN 388 است. این استاندارد مربوط به تستهایی است که برای مقاومت در برابر برش، سایش، سوراخ شدگی و پارگی انجام میشود. (مثلاً دستکش های صنعتی استاد کار، دارای گواهینامههای ISO و همچنین استاندارد EN420 است.)
بیشتر افراد هنگام خرید، توجهی به این موضوع ندارند و عمدتاً فقط قیمت دستکش را مدنظر قرار میدهند. در حالی که اغلب نسخههای ارزان قیمت، مناسب نیستند و در تولید آنها، استانداردهای ایمنی اروپایی رعایت نمیگردد. مدلهای بازاری با مواد مصنوعی، درجه دو و درجه سه تولید میشوند که اغلب حساسیت زا هستند و به پوست دست کاربر آسیب میرسانند. همه این موارد، نتیجه عدم توجه به استاندارد و انتخاب بر اساس ظاهر یا قیمت است.
۳. استفاده طولانی مدت از دستکش فرسوده
مصرف دستکشهای آسیب دیده، در فعالیتهایی که تجهیزات مورد استفاده حتماً باید کاملاً سالم و ایمن باشند، بسیار حائز اهمیت است. شما این پوشش را استفاده میکنید تا محافظ دستانتان باشد، نه اینکه صدمه بیشتری به آن وارد کند. طول عمر دستکشها محدود است و پس از اتمام عمر مفیدشان، باید با نمونههای جدید و سالم جایگزین شوند.
در بیشتر اوقات، با یک نگاه و بررسی ساده هم میتوانید بفهمید که دستکش سالم است یا نه. وجود پارگی، سوراخ، پوسته پوسته شدن، کاهش ضخامت و… نشانههای واضحی هستند که به راحتی تشخیص داده میشوند.
فردی که روزانه کارتنهای سنگینی را بلند کرده و جابجا میکند، میبیند کف دستکش صاف و لغزنده است. در واقع، دیگر چسبندگی لازم برای نگه داشتن وسایل را ندارد. همین سطح لغزنده منجر به افتادن اجسام روی پا و آسیب جدی میگردد؛ درحالیکه تعویض دستکش، تنها چند دقیقه زمان میبرد.
۴. انتخاب نادرست سایز و اندازه دستکش( اشتباهات رایج در استفاده از دستکش ایمنی)
یکی از خطاهایی که شاید کمتر به آن توجه شود، همین مسئله است. دستکشها در سایزهای مختلف (مانند XL و L) طراحی میشوند تا هر شخص متناسب با اندازه و ساختار دستش، پوشش مناسبی را استفاده کند.
- دستکشی که بزرگ باشد، کنترل آن سخت است و گاهی در گوشه و لبههای تجهیزات گیر میکند. همچنین زودتر خراب میشود.
- دستکشی هم که کوچک باشد، ریسک پارگی و خستگی دست را بالا میبرد. حتی ممکن است در زمان پوشیدن، به دلیل کشش زیاد، سریع پاره شود.
۵. استفاده از دستکش در ماشینآلات متحرک (قطعات دوار)
یکی از مهمترین و خطرناک ترین اشتباهات رایج در استفاده از دستکش ایمنی، استفاده از دستکش هنگام کار با دستگاههایی است که قطعات چرخان دارند؛ مثل تراشکاری، خراطی و کل ماشینآلاتی که با سرعت بالا حول محور خود میچرخند. طبق ماده ۶۱ آیین نامه وسایل حفاظت فردی، به کارگیری دستکش در این فعالیتها ممنوع است.
چرا؟ چون ممکن است دستکش در عرض چند ثانیه به داخل دستگاه کشیده شود و طبیعتاً دست نیز به همراه آن، زیر دستگاه باقی بماند.
جمعبندی نهایی در خصوص اشتباهات رایج در استفاده از دستکش ایمنی
اگر بخواهیم تمام موارد بالا را در یک جمله خلاصه کنیم، به این نتیجه میرسیم: بیشتر آسیبها فقط به دلیل نبود دستکش نیست، بلکه استفاده نادرست از آن نیز در این اشتباه دخیل است. وقتی پوششی را اشتباه مصرف میکنید، حتی بهترین مدلهای بازار هم نمیتوانند حفاظت واقعی ایجاد کنند.
البته در این کار، فقط نمیتوانیم شخص مصرف کننده را مقصر بدانیم. گاهی وظیفه خرید و تهیه تجهیزات، به عهده کسی گذاشته میشود که اطلاعات محدودی دارد؛ چه از بابت تفاوت دستکشها و چه از بابت خطرات و عوامل خطرناک شغل و صنعت موردنظر. همین امر باعث میشود تجهیزات نادرست و غیراستانداردی تهیه شود.
این مقاله در راستای افزایش آگاهی در خصوص ایمنی محیط کار تهیه گردیده است.
