اهمیت انتخاب درست بیل و دسته برای کار ساختمانی و در کل فعالیتهایی مثل باغبانی و فضای سبز بالا است. چند بار برایتان پیش آمده که هنگام کار احساس کنید هر چقدر بیشتر بیل میزنید، اما بازدهی آن کمتر از حد انتظارتان است؟ فکر میکنید اگر ابزار انتخابی شما مناسب باشد باز هم این مشکل پیش میآید؟ در این مقاله میخواهیم بیل و دسته آن را از هر لحاظ بررسی کنیم.
بررسی اهمیت انتخاب درست بیل و دسته برای کار ساختمانی
اجزاء بیل
بیل از دو جزء اصلی ساخته میشود: تیغه و دسته. هرکدام از این دو قطعه مکمل یکدیگر هستند و عملکردشان به هم وابسته است. دو قطعه ای که وقتی با هم هماهنگ شوند به ابزاری کارآمد تبدیل میگردند.
تعادل و وزن
در اهمیت انتخاب درست بیل و دسته برای کار ساختمانی هماهنگی تیغه و دسته از لحاظ تعادل نیز اهمیت دارد. یعنی بر اساس استحکام و مقاومت دسته، تیغه ای با وزن مناسب آن انتخاب میشود تا به بهترین شکل عمل کنند. بیلهای فولادی با ضخامت 1.6 میل ضخیم حدودا 800 یا 900 گرم وزن دارد. اگر آن را به دسته ای که سبک است و استحکام کمی دارد وصل کنید، در اولین ضربات ترک برمیدارد یا میشکند. ولی دستههای سوپر و روسی تقریبا یک کیلوگرم وزن دارند در عین حال استحکامشان هم بالاست. پس بین این دو جزء تعادل برقرار میشود.
انواع تیغه و کاربرد آن
تیغه نوک تیز:
مثل بیل های نمره دو و نمره سه نوک تیز فولادی مخصوص زمین سخت، خاک خشک یا سنگ ریزه ای که راحت تر داخل آن فرو برود. شهرهایی مثل یزد، کرمان، سیستان بلوچستان و… اغلب از این مدل استفاده میکنند. هر جا که نیاز به نفوذ داخل خاک و زمین باشد، مدلهای نوک تیز بیشتر به درد میخورند.
بیل نوک گرد:
برای حفر زمین نرم یا کندن گودال، انتقال مواد، کارهای مربوط به باغبانی مثل ایجاد کانال و آبراهه بیل پرمصرفی است. یا مثلا وقتی باغبانی که میخواهد نهالی را جابجا کند بدون اینکه ریشه اش قطع شود، آن را به کار میبرد.
تیغه تخت:
بیل پارویی تیغه تخت تقریبا استفاده متفاوت تری از آن دو دارد. برای جابجایی موادی مثل شن، خاک نرم، برف، ذرات سبک عالی است. در کارخانههایی که روزانه حجم زیادی از آرد، غلات و… تخلیه و بارگیری میشوند، تنها این تیغه کارآمد است.
انواع دسته بیل
دسته چوبی
در انواع و اقسام محیط ها کاربرد دارند و ترجیح بیشتر افراد استفاده از مدلهای چوبی است. با وزن مناسب تر در کارهای طولانی و مداوم بهتر جواب میدهند. انواع دسته بیل از جنس چوبهای راش، بریوزا، زبان گنجشک و سایر رستههای درخت کاج بهترین متریال برای مدل چوبی هستند؛ چون کمتر دچار ترک خوردگی یا خم شدگی میشوند و درصد احتمال شکست در آنها به نسبت پایین تر است.
دسته فلزی
از فولاد سخت و آبکاری شده به دست میآید بنابراین مقاومت خوبی دارد و در فعالیتهای سنگین عملکردش مناسب است. اما به خاطر وزن بیشتر و انتقال حرارت اغلب در فضای بسته و مدت محدودتری استفاده میشود. در پروژههای عمرانی اگر بخواهند بیل را زیر فشار مستقیم بگذارند از دسته فلزی استفاده میکنند.
دسته فایبرگلاس
در مناطقی مانند شمال کشور که رطوبت بالاست، دسته فایبرگلاس تا سالها بدون تغییر شکل باقی میماند. اما نسبت به نسخههای چوبی و فلزی مصرف کمتری دارد.
انتخاب دسته و تیغه بر اساس نوع کار در اهمیت انتخاب درست بیل و دسته برای کار ساختمانی
فعالیتهای سبک
دستههای انتخابی شما بر اساس نوع کاری که قرار است انجام دهید، متفاوت خواهند بود. اگر فعالیت مورد نظرتان سبک و جزو کارهای عمومی باشد، از دستههای با کیفیت متوسط مثل مدل خالدار هم میشود استفاده کرد.
انتخاب تیغه هم به همان اندازه در نحوه عملکرد کار بر تاثیر میگذارد. مثلاً برای حفر خاکهای تیپ 4 که نرم یا شنی هستند و تراکم متوسطی دارند، تیغههای معمولی و نازک کاربرد دارد. چون زیاد تحت فشار قرار نمیگیرند و صرف هزینه بالا برای این کارها منطقی نیست.
مثلاً در بحث جابجایی مواد و ذرات که فشار زیادی نه به دسته و نه به بیل وارد نمیشود، مدلهای ضعیف تر هم جوابگو هستند.
کارهای سخت و سنگین
ولی وقتی کاری که انجام می دهید تخصصی است و باید هر روز آن را به کار ببرید، قضیه فرق دارد. در کارهای دقیق و سنگین همچون حفاری عمیق حتما باید ابزارهایی مطابق با همان کار را تهیه کنید تا به درست ترین روش پیش برود. نمونه هایی مثل دسته بیل سوپر روسی با کیفیت و یا سوپر راش مقاوم که در بازار رقیبی ندارند و از هر جهت بهترین دسته به حساب میآیند. زمین سخت با خاکهای متراکم و فشرده شده به تیغه تیز با فولادی مقاوم نیاز دارد. بیل فولادی طرح ژاپن سایز 2 و 3 با تیغه های تیز وضخیم انتخاب خوبی هستند.
طبق سایت تحلیلی عصر ایران 65 درصد از مساحت ایران در مناطق به شدت خشک (35%) و خشک (30%) قرار دارد. بنابراین مصرف بیلهای فولادی با تیغه آبکاری شده و دستههای نشکن و مستحکم بیشتر از سایر نمونهها است.(منبع: سایت تحلیلی عصر ایران)
اصول آرگونومی و راحتی
در اهمیت انتخاب درست بیل و دسته برای کار ساختمانی راحتی کاربران هنگام استفاده چه در فعالیتهای دائمی چه کارهای سخت و سنگین مهم است. یعنی وقتی ساعات طولانی مثلاً 7 الی 8 ساعت مداوم در حال حفاری و جابجایی خاک باشند، ابزارهای خوش دست راحتی بیشتری خواهند داشت. اما کارگری که ابزارش نامناسب است، در همان نیم ساعت اول کار از خستگی دست و کمر شکایت میکند.
این مسئله بیشتر به طراحی ظاهری ابزار هم برمیگردد. طول دسته و یا زاویه تیغه تعیین میکنند کدام مدل برای چه کسی یا چه کاری مناسب است. یعنی بر اساس معیارهای تجربی که توسط افراد متفاوت در صنایع و فعالیتهای مختلف به دست میآید، استانداری را مشخص میکنند.
به جز این مورد زمانی که تیغه و دسته هماهنگ هستند، ارگونومی رعایت شده و خروجی کار دقیق تر و کم هزینه تر خواهد بود. اما با یک انتخاب اشتباه مجبورید ابزار را چند بار در سال تعویض کنید.
طول مناسب دسته
مطابق با قد اغلب کاربران، میزان کنترل و سرعت آنها طول 150 سانت برای دسته بیل کاملاً استاندارد است. سالهاست که در ساختمان سازی، کشاورزی، حفاری و… از ابزاری با این اندازه استفاده میکنند. چون نیازی به خم شدن ندارند و بدون آسیب به عضلات، کمر و زانو کارشان را پیش میبرند. البته در برخی مناطق مثل شهر اورمیه کاربران دستههایی با طول بلند یعنی 170 را ترجیح میدهند.
زاویه تیغه
برای طراحی بیلها مقداری زاویه در گردنه ای که به قسمت تیغه وصل میشود، در نظر میگیرند. این طراحی ربطی به زیبایی ظاهری ندارد، بلکه کاملا مربوط به ارگونومی و مسئله کاربرد بهتر ابزار است. وقتی زاویه بیل استاندارد است فشار کمتری به نقاط مختلف بدن مثل دست، بازو و پای فرد وارد میشود. همچنین در کارهای مربوط به حفاری ابزار بهتر و عمیق تر داخل زمین فرو میرود.
نگهداری و دوام در اهمیت انتخاب درست بیل و دسته برای کار ساختمانی
هر چه قدر هم ابزار کیفیت بالایی داشته باشند باز هم اگر به خوبی از آنها مراقبت نشود عمر زیادی نخواهند داشت. دسته و تیغه نیز مانند هر ابزار دیگری نیاز به مواظبت دارند. در ادامه با چند نکته مهم در مورد نحوه نگهداری از این ابزار آشنا میشویم.
مراقبت از دسته چوبی
دستههای چوبی با اینکه در شرایط مختلف دوام خوبی از خود نشان میدهند ولی باز هم ممکن است آسیب ببینند. با نگهداری و مراقبت بیشتر میتوانید طولانی تر آنها را استفاده کنید. مثلاً در حالت عادی هر دسته 2 الی 3 سال عمر میکند که نگهداری درست طول عمر آن را افزایش میدهد. چند اقدامی که میتوانید انجام دهید عبارتند از:
- روغن کاری یا رنگ کاری: وقتی لایه ای اضافه تر سطح دسته را میپوشاند، مقاومتش را بالا میبرد. هر ماه فقط چند دقیقه برای این کار در نظر بگیرید و همه جای آن را روغن کاری کنید.
- قرار گیری در محل مناسب: بعد استفاده آن را در جای قرار دهید که رطوبتی وجود ندارد و نور خورشید مستقیم و یا حتی غیر مستقیم به آن برخورد نمیکند.
- عدم برخورد با سطوح: پرتاب کردن دسته و برخورد با اجسام تیز یا لبه دار مثلاً گوشه نیز جدول باعث شکست دسته میشود. با احتیاط و آرامش این ابزار را جابجا کنید.
- بررسی ماهانه: هر ماه دستههای مورد استفاده خود را از هر جهت بررسی کنید تا ایرادات واضح مشخص شود. مثلاً ترکهای ریزی که ابتدا کوچک هستند بعد از چند ضربه شدید، تبدیل به شکستگی کامل میشوند.
نگهداری تیغه
تیغههای فلزی و فولادی نیز نیاز به مراقبت دارند و باید به دقت و اصولی استفاده و نگهداری شوند.
- جلوگیری از زنگ زدگی: وقتی در جایی که رطوبت زیاد است، بیل همواره در تماس با آن باشد، زنگ میزند. رنگهای کوره ای هم زنگ زدگی بیلها را عقب تر میاندازد. نمونههایی را تهیه کنید که رنگهای با کیفیت و ضدزنگ دارند.
- تمیزکاری بعد استفاده: گل خشک شده و ذرات ریزی که به سطح تیغه میچسبند هم باعث سایش آن میشوند و عمر بیل را پایین میآورند. بنابراین وقتی کارتان تمام شد آن را تمیز کرده و در جای خشکی نگه دارید.
- استفاده در جای درست: برخورد تیغههای ضعیف با سطوح سنگی و سیمانی سخت باعث ایجاد ترک یا حتی شکستن آن میشود. ولی مدلهایی که از فولاد سخت آبکاری شده تولید میشوند، دوام بیشتری دارند. سعی کنید آن را در جای درستش به کار ببرید.
نتیجه گیری اهمیت انتخاب درست بیل و دسته برای کار ساختمانی
در نهایت وقتی در حال حفاری هستید، انتخاب درست شما باعث میشود که به راحتی خاک را بشکافید. سرعت و دقت شما بالا برود و حین کار راحتی بیشتری را حس کنید. تمام این موارد به شرطی ممکن است که ابزار را به خوبی بررسی کرده و دقیقا مطابق با کار خود بخرید.
اگر هیچ پیش زمینه ای در این باره ندارید و برای اولین بار میخواهید به خرید آن بپردازید با تیم پشتیبانی ما ارتباط بگیرید. تنوع محصولات چه بیل و چه دسته مجموعه ثقال مارکت بالا است. اگر شغل و محل استفاده را دقیق مشخص کنید، بهترین و مناسب ترین مدلها را به شما پیشنهاد میکنیم.
