تاثیر استرس شغلی بر کارکنان، به ویژه در کاهش دقت و افزایش خطای انسانی، کاملاً محسوس است. استرس ذهن و فکر را درگیر میکند و وقتی حواس پرت شود، احتمال خطا افزایش پیدا میکند. این مشکل ابتدا از ذهن شروع میشود؛ زمانی که فرد نتواند تمام توجه خود را معطوف کاری که انجام میدهد کند، خطا و اشتباه رخ میدهد. گاهی با وجود آشفتگی شغلی، اشتباهاتی پیش میآید که در شرایط عادی رخ نمیدهد.
استرس برای همه وجود دارد
استرس، حتی دقیقترین افراد را نیز دچار لغزش میکند. کسی نمیتواند ادعا کند که هرگز در کار خود دچار اضطراب نشده است. حجم زیاد مسئولیتها، محدودیتهای زمانی و فشار کاری بیش از حد، ممکن است برای هر کسی پیش بیاید. اما رفتار و واکنشهایی که نشان میدهید، شما را متمایز میکند. حتی افرادی که تجربه زیادی دارند، ممکن است دچار استرس شوند، اما معمولاً آن را کنترل و مهار میکنند. بنابراین هیچ کس از این عامل در امان نیست.
دلایل شایع استرس شغلی کارکنان
حجم زیاد مسئولیتها، محدودیتهای زمانی و فشار کاری بیش از حد از جمله عوامل اصلی استرس شغلی هستند.
استرس منفی و مثبت
آیا استرس همیشه مضر است؟ نه. اگر میزان استرس متعادل باشد، میتواند باعث هوشیاری بیشتر و تعهد کاری شود. فشار و نگرانی مناسب، تمرکز و دقت فرد را افزایش میدهد، اما فشار زیاد عملکرد را مختل میکند.
تاثیر استرس شغلی متعادل بر کارکنان
برای مثال، اگر اپراتور دستگاه در لحظات حساس احساس مسئولیت کند، توجه او افزایش مییابد و خطرات احتمالی کاهش مییابد. با این حال، این به معنای آن نیست که فرد بدون فکر عمل کند یا صرفاً کار را سریع تر انجام دهد. اگر کارکنان هیچ نوع نگرانی نداشته باشند، تعهد کاری کاهش مییابد و عملکرد صحیح نخواهند داشت. از سوی دیگر، فشار کاری زیاد و اضطراب بیش از حد، مشکل ساز است و احتمال اشتباه را افزایش میدهد.
پیامدهای استرس شغلی بر کارکنان
رخداد حوادث جدی
مهم ترین تاثیر استرس شغلی بر کارکنان تمرکز پایین است. تمرکز پایین ناشی از استرس، احتمال حوادث و آسیب را افزایش میدهد. حتی یک لحظه غفلت میتواند منجر به آسیب جدی شود. کسی که تحت فشار زمان، سرزنش یا ترس قرار دارد، نمیتواند به درستی روی کار خود تمرکز کند. وقتی این حس شدت پیدا کند، مغز دیگر به جزئیات توجه نمیکند و تنها اولویت او رهایی از فشار است.
برای مثال، وقتی کارگری در حال بریدن قطعهای فلزی با دستگاه است و ذهنش مشغول دعوای کاری روز گذشته میشود، حتی یک لحظه غفلت کافی است تا دستش آسیب جدی ببیند. در این شرایط، حتی دستکش ایمنی مقاوم هم ممکن است جلوی حادثه را نگیرد.
گرفتن تصمیمات عجولانه
در شرایط تنش و اضطراب، تصمیمات سطحی و واکنشهای بدون فکر بیشتر میشود. حتی ساده ترین اقدامات ممکن است فراموش شوند. صرفاً اتمام شیفت کاری برای فرد اولویت پیدا میکند و به سایر مسائل توجهی نمیکند.
اختلال در عملکرد
از تاثیر دیگر استرس شغلی بر کارکنان میتوانیم به اختلال عملکرد کارکنان بپردازیم. فردی که با اضطراب کار میکند، کنترل کامل بر رفتار خود ندارد. فشار کاری زیاد، استرس او را تشدید میکند و نگرانی از انجام سریع و صحیح کار باعث آشفتگی ذهنی میشود. برخی افراد قادر به کنترل اضطراب نیستند و این موضوع کاملاً در رفتار و عملکردشان مشهود است. برخی دیگر مدیریت بهتری دارند و بدون مشکل، کار خود را انجام میدهند.
برای مثال، کارگری که هنگام استفاده از بیل های ساختمانی فشار بیش از حد وارد میکند، ممکن است باعث شکستگی ابزار شود و اگر نیروی کافی وارد نکند، کار پیش نمیرود. عملکرد او همچنین بر کیفیت کار سایر همکاران تأثیر میگذارد. در فعالیتهای ساختمانی، کارگری که ذهن آرام تری دارد، عملکرد دقیقتر و کیفیت بهتری ارائه میدهد.
نقش مدیران در کاهش استرس شغلی کارکنان
مدیران میتوانند با ایجاد شرایط مناسب، کاهش فشار کاری و حمایت کارکنان، احتمال خطا و کاهش دقت را کاهش دهند. اگر اعضای تیم با اضطراب سرکار بیایند، دقت کاهش یافته و خطاها عادی میشوند. متأسفانه بسیاری از کارفرمایان این مسئله را نادیده میگیرند و تصور میکنند مدیریت استرس تنها وظیفه پرسنل است.
استرس؛ قاتل خاموش سلامت کارکنان
استرس یکی از مهمترین عوامل زمینه ساز انواع بیماریهاست و میتواند به آرامی سلامت جسم و روان کارکنان را تهدید کند. امید است مدیران در این شرایط سخت، مراقب کارمندان خود باشند و فشار و استرس اضافی بر آنان وارد نکنند. مشکلات زندگی به خودی خود بار سنگینی بر دوش افراد گذاشته است و وقتی حقوق به موقع پرداخت نشود یا فشار کاری بیش از حد باشد، کارکنان روز به روز خسته تر و ناتوان تر میشوند.
این خستگی و فشار کاری میتواند باعث بی حوصلگی، عصبانیت و کاهش انگیزه شود و فرد استرس خود را ناخواسته بر اعضای خانواده تخلیه کند. ادامه این روند ممکن است پیامدهای جدی و طولانی مدت داشته باشد، از جمله بیماریهای روانی مانند افسردگی و اضطراب، و بیماریهای جسمی مانند انواع سرطان، که در نهایت سلامت و کیفیت زندگی فرد را به خطر میاندازد.
جمع بندی
استرس پنهان میان کارکنان میتواند باعث اشتباهات تکراری و خطاهای کوچک شود. توجه به این مسئله و تأثیر آن بر رفتار گروه ضروری است. آشفتگی ذهنی کوتاه مدت معمولاً زودگذر است، اما اگر روزانه تکرار شود، برای فرد آزاردهنده خواهد بود. بهتر است قبل از ایجاد بحران، با اقدامات ساده مانند تغییر رفتار، تشویق و حمایت، از بروز مشکلات جلوگیری شود.
همچنین طبق تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی سمنان درباره استرس شغلی نشان میدهد که فشار کاری و نگرانیهای شغلی میتواند بر دقت و عملکرد کارکنان تأثیر مستقیم بگذارد.
