تاریخچه چوب در ایران
بی‌شک فراوان‌ترین ماده‌ی موجود در طبیعت که از روزگاران گذشته مورد استفاده‌ی انسان‌ها قرار داشته، چوب است.
چوب، این ماده‌ی سخت که ریشه، ساقه و شاخه‌ی درختان را تشکیل می‌دهد. و بخش اعظم قسمت زیر پوست، تنه و شاخه درخت‌ها و درختچه‌ها را به وجود می‌آورد. و تا حدّی در گیاهان علفی هم مشاهده می‌شود، شامل دو قسمت است:
انواع چوب:
1-زنده چوب:
قسمت خارجی مجاور پوست گیاه که از لحاظ فیزیولوژیکی در واقع قسمت فعال چوب است.
2- دلچوب:
درواقع قسمت داخلی درخت بوده و مرکب از سلول‌های مرده است، از زنده چوب تیره‌تر و عموماً از آن سخت‌تر و بادوام‌تر است. گفتنی است که هر قدر بر قطر و سن درخت افزوده شود، دلچوب هم بزرگ‌تر می‌شود تا جایی که قسمت اعظم تنه‌ی درخت را تشکیل می‌دهد.
چوب، در میان سایر مواد و مصالح مورد مصرف بشر دارای امتیازات عدیده‌ای است. از جمله آنکه به نسبت وزنش از سایر مصالح رایج – حتی فولاد – محکم‌تر است.
تبدیل آن به ابعاد و اشکال و طرح‌های مورد نظر آسان‌تر است.حرارت را منتقل نمی‌کند، از سایر مصالح به نسبت ارزان‌تر است.
افزون بر آن، با پیشرفت‌هایی که در زمینه‌ی مقاوم ساختن چوب در مقابل حریق حاصل شده است، فواید آن افزایش یافته است. اگر چوب را پس از بریدن خوب خشک کنند، سبکتر و محکم تر می شود، ترک نمی خورد و پیچیده نمی شود.
تاریخچه مراقبت از جنگل ها و افزایش طول عمر چوب
از احتراق ناقص چوبق و از تقطیر آن به کمک وسایل و ابزار علمی، الکل متیلیک، قطران و گاز چوب و… به دست می آید. لذا سده های طولانی است که انسان ها از چوب برای تامین نیازهای گوناگون خود استفاده می کنند و در قرون اخیر با توجه به اهمیت حیاتی این ماده و از ترس مواجهه با کمبود آن، انسان ها به فکر مبارزه با آفات چوب و نیز مراقبت ویژه از جنگل ها افتاده اند.
و در تلاشند تا هم از تعداد مصرف کنندگانی جز خود از چوب بکاهند. و هم با افزایش طول عمر آن، موجبات بهره دهی بیشتری از آن را مهیا کنند.
به هر حال، روز به روز برموارد مصرف چوب به ویژه بر میزان کاربرد آن در عرصه هنر افزوده می شود. و انسان ها به مراتب بیش از گذشته نه چندان دور و حتی در حال حاضر قدر و منزلت آن را خواهند دانست.
مصارف چوب در ایران
هر چند تاریخ مصرف چوب در ایران چندان معلوم نیست. ولی از خلال نوشته‌های محققان، مورخان و باستانشناسان می‌توان استنباط کرد. که در ایران عصرحجر، استفاده از چوب مرسوم بوده است. و به نوشته‌ی گیرشمن – باستانشناس و ایران‌شناس معروف فرانسوی – مردم بومی ایران که قرن‌ها قبل از مهاجرت آریایی‌ها در ایران می‌زیستند، در حدود 4200 ق.م از چوب برای خانه سازی استفاده می‌کرده‌اند.
دسته چوبی پرچم یا عزاداری تاریخچه چوب ایران
و نقش یک لوحه مربوط به 3000 ق.م که در شوش به دست آمده نشان می دهد استفاده از چوب برای ساخت وسایلی نظیر نردبان و دسته عزاداری یا پرچم در این دوره مرسوم بوده است. همچنین از بررسی قطعه چوبی که در یکی از مقابر متعلق به 5000 ق.م در اطراف شهرستان فسا کشف شد و نوع آن گلخونک بود مشخص می شود. که در آن زمان ایرانیان برای ساخت ابزارهای مختلف از چوب استفاده می کرده اند.
در اکتشافات باستانشناسی چراغعلی تپه (مارلیک تپه) – که در استان گیلان قرار دارد – نیز ماکت گاو آهنی با دیرک بلند به دست آمده که نشان دهنده‌ی استفاده از چوب در ساخت گاوآهن و سایر وسایل کشاورزی است. افزون براین، از مطالعه‌ی آثار مورخینی مانند هرودوت، گزنفون و کنت کورث استنباط می شود، استفاده از چوب در دوره هخامنشیان 330 تا 550 ق.م بسیار مرسوم و متداول بوده است.
چنانچه گزنفون در مورد سلاح جنگی ایرانیان به نیزه هایی که از چوب نوعی سنجد ساخته شده بود، اشاره کرد. و متذکر شد: ایرانیان برای فتح سارد از ارابه های چند محوره بزرگی که در وسط آن برجی چوبی برای استقرار تیراندازان وجود داشته استفاده کرده اند. در همین دوره به غیر از ادوات جنگی، برای امور کشاورزی، کشتی سازی و خانه سازی نیز از چوب استفاده می شد. و نقش یک گاو آهن که مربوط به سال 400 ق.م است به خوبی نحوه استفاده از چوب در کشاورزی را نشان می دهد.
