پارچه کتان چیست؟
گیاه کتان
ساقه‌های گیاه کتان ترجیحاً با سیستم ریشه تا حدودی دست نخورده به سمت بالا کشیده می‌شوند، نه اینکه در پایه بریده شوند. این امر کیفیت فیبر را از چند جهت به حداکثر می رساند. ابتدا الیاف ارزشمند طول ساقه را تا ریشه ها می گذرانند، بنابراین کشیدن گیاه توسط ریشه باعث افزایش طول الیاف تولید شده می شود. این عمل همچنین از نشت شیره گیاه به بیرون از ساقه بریده شده جلوگیری می کند، فرآیندی که الیاف را خشک می کند و در نهایت منجر به تولید پارچه بی کیفیت می شود.
اگرچه صنعت کشاورزی پیشرفت های زیادی در کشاورزی مکانیزه داشته است، برداشت ماشینی کتان هنوز قادر به حفظ سیستم ریشه در طول برداشت نیست. به همین دلیل، علی‌رغم فرآیند بسیار پر زحمت برداشت دستی، با کیفیت‌ترین کتانی‌ها همچنان از گیاهان کتان که با دست از زمین بیرون کشیده شده‌اند ساخته می‌شوند. نسبت به پارچه ساخته شده از کتان که ماشینی برداشت می شود.
از نظر فنی، کتان یک سبزی است. پارچه کتان از الیاف سلولزی که در داخل ساقه‌های گیاه کتان یا Linum usitatissimum یکی از قدیمی‌ترین گیاهان کشت‌شده در تاریخ بشر رشد می‌کند، ساخته می‌شود.
کتان یک گیاه یک ساله است، به این معنی که فقط برای یک فصل رشد زندگی می کند. از کاشت بذر حدود صد روز دیگر آماده برداشت است. مگر اینکه هوا به ویژه گرم و خشک باشد، کتان در این مدت نیاز به آبیاری یا توجه کمی دارد. ارتفاع آن به حدود سه یا چهار فوت می رسد، با برگ های سبز مایل به آبی براق و گل های آبی کم رنگ، اگرچه در موارد نادر، گل ها به رنگ قرمز شکوفا می شوند.
کتان، Linum usitatissimum. الیاف، دانه ها و گل کتان.
کتان در سرتاسر دنیا نه تنها به خاطر فیبرهای خوب و قوی اش، بلکه به خاطر دانه هایش که سرشار از مواد مغذی مانند فیبر غذایی و اسیدهای چرب امگا 3 هستند، کشت می شود. روغن کتان همچنین یک روغن خشک کن محبوب در بین نقاشان است.
انواع پارچه کتان
تا به امروز، هیچ روشی برای کشت کتان که هم کیفیت و هم عملکرد دانه و پارچه را به حداکثر برساند، کشف نشده است. برای به دست آوردن الیاف کتان با بالاترین کیفیت، باید قبل از بلوغ کامل گیاه برداشت کرد که منجر به تولید روغن با کیفیت پایین‌تر می‌شود. برعکس، اگر برداشت پس از بلوغ برای به دست آوردن بهترین روغن انجام شود، کیفیت الیاف بدتر می شود. بنابراین، دو نوع متمایز از گیاهان کتان کشت می شود:
- واریته بذر کتان در درجه اول برای استخراج روغن بسیار مغذی دانه رشد می کند. این نوع نسبتا کوتاه است و شاخه های ثانویه زیادی تولید می کند که باعث افزایش عملکرد دانه می شود. و مناسب ترین نوع کتان برای تولید مقنعه جوشکاری کتان می باشد.
- گونه کتان تمایل به رشد بلندتر، باریک تر و با شاخه های کمتر دارد. به منظور استخراج الیاف بسیار بلند از داخل ساقه چوبی گیاه کشت می شود. که سپس ریسیده شده و به صورت پارچه کتان بافته می شود. هر چه گیاه کتان بلندتر باشد، فیبر آن بلندتر است. اورکت کتان مهندسی و پرسنلی نیز از این جنس تولید می شود.
محیط های رشد پارچه کتان
کتان می تواند در آب و هوای مختلف رشد کند. اما در محیط های خنک و مرطوب رشد می کند. نمی تواند گرمای شدید را تحمل کند. بنابراین برنامه کاشت کتان از کشوری به کشور دیگر بسته به شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است. به عنوان مثال، در مناطق گرمتر، کتان را در زمستان می کارند تا برداشت را بتوان قبل از گرمای اوایل بهار انجام داد. از آنجا که کتان به اجزای آلی زیادی نیاز دارد، کتان در خاک‌های لومی عمیق و خاک‌های آبرفتی مانند دره رود نیل بهترین رشد را دارد.
برداشت گیاه پارچه کتان
زمانی که رنگ ساقه دانه ها به زرد و یا قهوه ای تغییر رنگ داد. الیاف کتان را میتوان برداشت کرد.. با این حال، در برخی از مزارع، گیاه قبل از جوانه زدن بذر برداشت می شود. این الیاف فوق‌العاده ریز تولید می‌کند، اما رشد دهنده را بدون دانه برای کاشت بعدی می‌گذارد و متعاقباً به واردات خارجی وابسته است.
ساقه‌های گیاه کتان ترجیحاً با سیستم ریشه تا حدودی دست نخورده به سمت بالا کشیده می‌شوند، نه اینکه در پایه بریده شوند. این امر کیفیت فیبر را از چند جهت به حداکثر می رساند. ابتدا الیاف ارزشمند طول ساقه را تا ریشه ها می گذرانند، بنابراین کشیدن گیاه توسط ریشه باعث افزایش طول الیاف تولید شده می شود. این عمل همچنین از نشت شیره گیاه به بیرون از ساقه بریده شده جلوگیری می کند، فرآیندی که الیاف را خشک می کند و در نهایت منجر به تولید پارچه بی کیفیت می شود.
صنعت کشاورزی در تولید الیاف کتان
اگرچه صنعت کشاورزی پیشرفت های زیادی در کشاورزی مکانیزه داشته است. اما برداشت ماشینی کتان هنوز قادر به حفظ سیستم ریشه در طول برداشت نیست. به همین دلیل، علی‌رغم فرآیند بسیار پر زحمت برداشت دستی، با کیفیت‌ترین کتان ها همچنان از گیاهان کتان که با دست از زمین بیرون کشیده شده‌اند ساخته می‌شوند. نسبت به پارچه ساخته شده از کتان که ماشینی برداشت می شود.
پس از برداشت، به ساقه‌های کتان اجازه داده می‌شود تا چندین هفته در هوای آزاد خشک شوند، قبل از اینکه عمل کوباندن انجام شود. یا دانه‌ها را با خرد کردن غلاف‌های خشک شده از ساقه خارج کنند. کوبیدن با دست معمولاً با زدن ساقه های خشک شده تا زمانی که تمام غلاف دانه ها له شوند و سپس با تکان دادن, دانه ها آزاد می شوند و الیاف به دست می آید.
الیاف کتان به عنوان الیاف پایه در نظر گرفته می شود. الیاف پایه الیافی هستند که از آبکش یا پوست داخلی گیاه جمع آوری می شوند. پارچه های ساخته شده از این الیاف معمولاً پارچه های کاملاً محکم و بادوامی هستند. به غیر از کتان، چند پارچه دیگر از الیاف ساخته می شود که شامل کنف، رامی و حصیری است.
الیاف کتان چیست؟
شاید از کلاس زیست شناسی خود به یاد داشته باشید که آبکش یکی از دو ساختار آوندی درون گیاهان است. که مواد مغذی را در سراسر ارگانیسم حمل می کند (دیگری آوند چوبی یا هسته چوبی است). الیاف بست سلول های باریک و بلند پشتیبان داخل آبکش هستند که استحکام کششی زیادی به آن می دهند. اما همچنان به دلیل گره های فیبر مشخص الیاف یا نقاط ضعیفی که به طور تصادفی در طول الیاف توزیع می شوند، انعطاف پذیری ساقه گیاه را فراهم می کنند. این گره های الیافی نیز همان چیزی هستند که پارچه کتان را بدون شکنندگی انعطاف پذیر می کند.
جدا کردن الیاف کتان
آوند چوبی و آبکش گیاهان توسط یون های کلسیم و پروتئین چسبنده ای به نام پکتین به هم متصل می شوند. که باید تجزیه شود. تا الیاف با ارزش پایه از عروق گیاه جدا شود تا بتوان آنها را فرآوری کرد و به نخ ریسی داد. این امر از طریق فرآیندی به نام retting یا به معنای واقعی کلمه پوسیدگی به دست می آید. و بله، با همان بوی بد!
پانسمان کتان
ساقه‌های باز شده که کاه نامیده می‌شوند، به‌صورت مکانیکی یا در هوای طبیعی خشک می‌شوند. و معمولاً برای چند هفته تا چند ماه نگهداری می‌شوند تا عمل آوری انجام شود. پس از عمل آوری، ساقه های چوبی که هنوز به الیاف پایه چسبیده اند، بیشتر شکسته می شوند. معمولاً با عبور دادن نی شکننده از میان غلتک هایی که چوب را به قطعات کوچک تری خرد می کنند که به راحتی می توان آنها را جدا کرد.
چرخش پارچه کتان
الیاف کتانی که جدا می شود استریک نام دارند. به طور سنتی با دست و با استفاده از دیستاف ریسیده می شوند. دیستاف به سادگی یک تیر عمودی بلند است که به چرخ ریسی که الیاف از آن آویزان شده است، متصل می شود. این به مرتب نگه داشتن الیاف کمک می کند و از تبدیل شدن آنها به آشفتگی جلوگیری می کند. ریسندگی شامل چرخاندن رشته های بیرون کشیده شده الیاف برای تشکیل نخ و سپس پیچاندن نخ روی یک قرقره است. نخ اغلب در حین ریسندگی کمی مرطوب می‌شود، که به جلوگیری از فرار رشته‌های دور از چرخش کمک می‌کند و نخی بسیار صاف ایجاد می‌کند.
کتان همیشه بسیار ریز ریسیده می‌شود – به‌ویژه طولانی‌ترین الیافش – که منجر به یک نخ نازک می‌شود. به منظور ایجاد نخ ضخیم‌تر، میتوان چند کلاف از این نخ نازک را با هم چرخاند، به این فرآیند ورقه کردن می‌گویند.
بافندگی
نخ های کتانی عموماً به صورت ورقه در می آید. فرآیندی که در آن نخ‌های متعدد هم به صورت افقی و هم به صورت عمودی بر روی یک ماشین بافندگی به هم می‌پیوندند. با ایجاد ردیف های متوالی حلقه هایی که به هم می پیچند، به پارچه تبدیل می شوند.برای تولید لباس کار کتان نیز تمام این مراحل انجام می شود. منبع
