تخته چند لایی یا تخته لایه
توصیف کلی تخته چند لایی یا تخته لایه
تخته چند لایی ، ورقه ای مسطح است که از صفحات روکشی که لایه نامیده می شوند، ساخته می شود. و تحت شرایط فشار و توسط چسب مخصوص، به یکدیگر کاملا متصل می شود.
مواد اولیه چند لای ها، هم از سوزنی برگان و هم از پهن برگان درست می شود. چند لای ها همیشه با تعداد لایه های فرد تولید و به بازار مصرف ارائه می گردند.
روکش ها
راستای الیاف لایه های مجاور هم، به صورت عمود برهم قرار می گیرند. از آنجایی که لایه های تشکیلی تخته چند لای می تواند خود متشکل از یک، دو یا چند ورقه روکش باشد که به صورت الیاف سواری با یکدیگر قرار دارند. یک صفحه چند لای می تواند از تعداد ورقه های زوج یا فرد روکش ساخته شود.
لیکن تعداد لایه های روکش همیشه فرد است. روکش های بیرونی تخته چند لای، نما یا روکش نما و روکش های داخلی، روکش مغزی یا مرکزی می نامند.
مغز چند لای ها می تواند روکش، قطعه الوار یا تخته خرده چوب باشد. که معمولا ضخامت کلی ورقه تخته لایه کمتر از 1/6 یا بیشتر از 76 میلی متر نیست.
ممکن است که ورقه های روکش از لحاظ تعداد، ضخامت، گونه چوبی و درجه چوب روکش گیری با یکدیگر متفاوت باشند.
گاهی جهت تمایز تعداد روکش (ورقه های منفرد و مجزای روکش در یک صفحه تخته لایه) از تعداد لایه های تخته لایه (تعداد دفعالی که راستای الیاف تغییر می کند)، محصول نهایی را با نامهای سه لایه، سه روکش و غیره مشخص می کنند.
لایه های بیرونی رو و پشت) و تمامی لایه های با شماره فرد (که در حد واسط پشت و رو هستند. عموما راستای موازی با طول یا بعد طولي ورقه چند لای قرار دارند. راستای الیاف در لایه های با شماره زوج، عمود بر امتداد طولی با بعد طولی ورقه است.
شکاف لایه ها
تناوب در تغییر راستای الیاف در لایه های مجاور هم، ثبات ابعادی ورقه را در سرتاسر پهنای آن فراهم می آورد. همچنین، تناوب در تغییر راستای الیاف منجر به شباهت نسبتا زیادی از نظر سفتی و مقاومت محوری، در راستاهای عمود برهم ورقه چندلایی مي شود.
از طرفی ساختار لایه لایه این فرآورده مرکب سبب می گردد تا هنگام سوراخ شدن توسط اتصال دهنده ها، به طور چشمگیری شکاف خوری را کاهش (در مقایسه با مکان خوری چوب ماسین) و مقاومت به ترک خوری را افزایش دهد.
مزایای تخته چند لایی نسبت به چوب
در مقایسه با الوار چوب ، مزایای عمده تخته لایه عبارت اند از اینکه ویژگی های آن در راستای طولی ورقه تقريباً شباهت و فرایت بیشتری با ویژگی های راستای عرضی ورقه دارند.
مقاومت بیشتری به شکاف خوری داشته و شکل ورقه های تخته لایه امکان استفاده در بسیاری از کارهایی که صفحات بلند و بزرگ مورد نیاز و مطلوب است را فراهم می آورد.
کاربرد تخته لایه می تواند منجر به استفاده بهینه از چوب گردد. تخته لایه می تواند سطح مساحت بزرگی را با حداقل میزان الیاف چوبی پوشش دهد. زیرا تخته لایه را که نسبت به الوارها نازک تر است می توانیم در برخی از مصارف الوارها به کار بریم. ویژگی های تخته لایه متأثر و وابسته به کیفیت لایه های مختلف روکش، ترتیب چیدمان و روی هم گذاری لایه ها، چسبی که استفاده می شود و کنترل شرایط چسبندگی و اتصال است.
درجه کیفیت ورقه تخته لایه به کیفیت روکش های به کار رفته در ساخت تخته لایه، به ویژه کیفت روکش های پشت و رو بستگی دارد. نوع ورقه تخته چندلایی، به استحکام و دوام اتصال بین چوب مربوط است. در کل، روکش های روی تخته لایه با الیاف خوش نگار، در ورقه هایی به کار می روند که ظاهر و نمای ورقه، دارای اهمیت است. کوتاهی الیاف در روکش می تواند به طور دارای مقاومت و سفتی ورقه تخته چندلایه را کاهش دهد.
انواع تخته لایه
در مفهوم عام، فرآورده تخته چند لای، در دو طبقه موجود است که تحت پوشش استانداردهای مجزا و جداگانه ای قرار دارند.
- تخته لایه صنعتی و ساختمانی
- تخته لایه تزئینی و پهن برگان
به طور سنتی، تخته لایه های صنعتی و ساختمانی از سوزنی برگانی نظیر دو گلاس فیر، کاج های جنوبی، نراد سفید، مار، و سرخ چوب ساخته شده است. با این حال، استاندارد فعلی، تعداد کثیری از پهن برگان را از لحاظ کیفی برای این نوع مصرف، فهرست کرده است.
همزمان با این، استاندارد موجود برای تخته لایه های سوزنی و پهن برگان گونه های خاصی از سوزنی برگان را برای مصارف غیر سازه ای شامل می گردد. بخش عمده ای از تخته لایه های صنعتی و ساختمانی مورد مصرف در ایالات متحده، به صورت بومی تولید می شود و سازندگان آن در ایالات متحده، مقداری از تولید خود را صادر می کنند.
تخته لایه صنعتی و ساختمانی
چند لای های صنعتی و ساختمانی در مواردی استفاده می شوند که مقاومت، سفتی و سهولت سازماندهی و بناکردن، مهم تر از نمای آن است، با این حال، برخی از درجات تخته لایه های صنعتی و ساختمانی در لایه های روسی از روکش هایی ساخته می شوند که عمدتا برای ظاهر و جلوه چند لای است. گاهی به صورت پرداخت با رنگ دلخواه به صورت پرداخت طبیعی و پاک سازی سطح استعمال می شوند.
تخته لایه های پهن برگ و تزئینی از گونه های چوبی بسیار مختلف و متنوعی، هم در ایالات متحده و هم در سایر نقاط جهان تهیه می شوند.
بیش از نیمی از تمامی ورقه های تخته لایه مصرفی در ایالات متحده، وارداتی هستند. به طور معمول تخته لایه های پهن برگ در مصارفی نظیر پانل های دیواری تزئینی و پانل های کابیت و مسلمان کاربرد دارند.
ویژگی ظاهری و نمای تخته لایه از ویژگی مقاومتی آن مهم تر است. بخش عمده ای از تولید چندلای ها، تزئینی و برای مقاصد مصرفی داخل ساختمان و مصارف مصون از تخریب می باشند.
در عین حال، بخش بسیار کوچکی نیز با چسب هایی ساخته می شوند که مناسب کاربرد در مصارف بیرونی ساختمان، نظیر کاربردهای دریایی، هستند.
بخش اعظمی از تمامی تخته لایه های پهن برگان، به صورت پرداخت شده در دسترس می باشند. چسب هایی که در تولید چند لای ها استفاده می شوند نسبت به محیط مصرف متفاوت می باشند. لیکن هر نوعی از چسب های مصرفی در هر گروه به نحوی انتخاب و گزینش می شوند که عملکرد و کارایی مورد نیاز که توسط مقررات و استانداردهای مناسب و مشخصی تعیین می گردد را برآورده سازند.
چند لایه های صنعتی
تخته لایه های صنعتی و ساختمانی مشمول استاندارد محصول PSI، براساس تحمل شرایط محیطی و میزان درجه، طبقه بندی می شوند. این لایه ها، براساس توانایی تحمل شرایط محیطی عبارت اند از:
- درون ساختمان
- بیرون ساختمان
لایه های بیرونی ساختمان با چهای متناسب با شرایط بیرونی ساختمان، چونی و اتصال یافته اند. و روکش های به کار رفته در ساخت این تخته لایه ها، مطابق با تعاریف استاندارد PSI نمی توانند از درجه C کمتر و ازل سر باشند.
تخته لایه های نوع درونی ساختمان مسکن است. که با چهای مصرفی داخل ساختمان های حدواسط با چسب های مصرفی در بیرون ساختمان (چسب های صداب) اتصال یابند.
روکش های درجه ( به عنوان لایه های درونی یا پشتی انواع خاصی از تخته لایه های داخلی ساختمان، مجاز می باشند. الزامات و مشخصات عملکرد اتصال به وجود آمده با چسب در استاندارد PSI صریح و تعیین شده است.