تفاوت خراطی ماشینی با خراطی سنتی دو روشی که در هنر هم به صورت ترکیبی هم به صورت جدا از هم میتوانند به کار روند.
طبیعی است که تفاوت های فراوانی بین روشهای خراطی سنتی با شیوه های ماشینی باشد. اما بحث اینکه کدام یک بهتر است به بررسی های دقیق تر و کلی تری نیاز دارد که با مقایسه این دو روش مناسب ترین گزینه انتخاب میشود. البته که برخی اوقات فرآیند خراطی ترکیبی از هنر دست و عملیات جزئی تر دستگاهها در کنار هم است. یعنی با اینکه این هر دو آنها به تنهایی و به صورت جداگانه میتوانند صفر تا صد خراطی را انجام دهند. اما وقتی در یک فرآیند هر دو روش به کار میروند اصالت هنر و دقت دستگاه قطعات بسیار زیبایی را تشکیل میدهند. برای مقایسه و درک بهتر ابتدا باید مزایا و معایب هر دو روش را برسی کنیم بعد از آن انتخاب بهترین روش راحت تر است.
یکی از هنرهای چوب تراشی قدیمی که تاریخ طولانی مدتی دارد و به گذشتههای دور بر میگردد. این هنر دست با مرور زمان و پیشرفت فناوری با تغییراتی روبرو شده است. به طوری که در مدت زمان کوتاهی این صنعت و هنر با تحول و توسعه چشمگیری روبرو شد. سرعت کار بالاتر، دقت بیشتر و تنوع محصولات این تحول را به شکل آشکارتری نمایان ساخت. یعنی در آن زمان یک هنر دستی و ابتدایی بود که با کمک ابزارهای مختلف که آنها نیز دستی بودنند، صورت میگرفت. اما امروزه این روش به حالتهای سنتی کمتر به چشم میخورد و افراد ترجیح میدهند از شیوه های جدیدتری استفاده نمایند. چون وجود دستگاههای پیشرفته این امکان را میدهد که با سرعت و دقت بیشتری از قبل فرآیند خراطی انجام گیرد. در ادامه با مزایا و معایب این دو روش و تفاوتی که با هم دارند آشنا میشویم.
بررسی مزایا و معایب هر دو روش خراطی سنتی و ماشینی
ماشینی
تراش چوب و شکل دهی به آن به کمک دستگاه های پیشرفته و اتوماتیک را خراطی ماشینی میگویند. این روش جدای از شیوه های قدیمی و سنتی خراطی است که پیشرفت و تغییرات کلی تری را در آن میتوانیم مشاهده کنیم. دستگاه هایی مثل لیرز، CNC و سایر دستگاه های برش چوب جزو این ماشین آلات به حساب میآیند.
مزایای خراطی ماشینی
-
امکان تولید انبوه
خراطی ماشینی امکان تولید انبوه در تیراژ بالا را فراهم میآورد در این روش پذیرش سفارشات با حجم بالا امکان پذیر است. چون این دستگاهها محدودیتی از این لحاظ ندارند و در کوتاه مدت قادر به انجام آن هستند. از این رو برای قطعاتی که باید به حالت سری تولید شوند گزینه مناسب تری به حساب میآیند. در حالیکه اگر بخواهند این تعداد را با روش های دستی و توسط نیروی انسانی انجام دهند، تقریبا غیر ممکن است.
-
دقت بیشتر
همچنین به گونه ای طراحی میشوند که تمام سفارشات و قطعات را در حجم و ابعادی کاملا یکسان تولید کنند. همین عامل سبب تنوع بالاتر در خراطی ماشینی میشود. این ویژگی برای صنایع و تولیدی های بزرگ بسیار حائز اهمیت است. چون در کوتاه ترین زمان ممکن سفارشات تیراژ بالا و کاملا متنوع را به تولید میرسانند. اشکال پیچیده و نامتقارن، طرح هایی کاملا یکنواخت و مشابه در عرض چند دقیقه با کمک این دستگاه ها به سهولت ایجاد میشود. یعنی دقت آن قابل مقایسه با روش های سنتی نیست به طوری که حتی خطای میلی متری هم در آن به چشم نمیخورد. این موضوع برای صنایعی که در مورد مشابهت قطعات حساسیت دارند خیلی کارآمد است در حالیکه در روش دستی این امکان وجود ندارد. به همین دلیل خراطی ماشینی برای این صنایع مناسب تر است و خطاها و اشتباهات انسانی را کاهش میدهد. همچنین چون به شکل دقیق تری به آماده سازی قطعات میپردازد ضایعات کمتری هم تولید میکند و این مسئله از لحاظ زیست محیطی هم اهمیت دارد.
-
سرعت بالاتر
از مهمترین مزیتهای این روش میتوانیم به سرعت بالای آن اشاره کنیم. این دستگاه در عرض چند دقیقه یک قطعه با طراحی سخت و پیچیده را به راحتی آماده میکند. این مورد پذیرش سفارشات حجیم را ممکن میسازد و مسئله زمان که موضوع بسیار مهمی است را به راحتی حل میکند. چون در عرض چندین ساعت سفارشات مختلف را به صورت سری و انبوه با سرعت بالایی تولید مینماید. وقتی که تایم و فرآیند انجام سفارشت کوتاه تر شود برای کسانی که محدودیت زمانی دارند، فرصت مناسبی پیش میآید.
معایب خراطی ماشینی
-
نیازمند هزینه بالا
در ادامه مطلب تفاوت خراطی ماشینی با خراطی سنتی یکی از مهمترین معایب خراطی ماشینی و تفاوت های آن با سنتی از خراطی هزینه های بالای آنها است که نیاز به سرمایه گذاری زیادی دارد. یعنی در زمان تهیه دستگاه بودجه زیادی صرف میشود علاوه بر آن تعمیر و نگهداری آن نیز هزینه بر است. در حالی که این امکان فقط برای کارخانجات و تولیدیهای بزرگ فراهم است و تولیدیهای کوچک و تازه کار توانایی صرف این هزینه ها را ندارند. بنابراین خراطی های ماشینی برای کسانی ایدهآل خواهد بود که توانایی فراهم سازی دستگاهها را دارند. البته برخی از کارخانجات امکان سفارش خراطی یا همان خدمات خراطی را فراهم می نمایند. اینگونه دیگر دغدغه خرید دستگاه را ندارید.
-
امکان توقف تولید
همچنین اینکه این دستگاهها همیشه با برق و امکاناتی مانند آن کار میکنند در واقع به نوعی وابسته به تکنولوژی هستند. بنابراین در صورت قطعی یا وجود ایراد عملکردشان مختل میشود و عملا از کار میافتند. این مورد یکی از اساسی ترین معایبی است که خراطی ماشینی را شامل میشود و گاها به توقف تولید هم میانجامد. در حالیکه این موضوع برای روش های دستی مشکلی ایجاد نمیکند چون بدون این امکانات هم قادر به انجام خراطی هستند.
سنتی
در مقابل خراطی ماشینی نوع قدیمی تر آن یعنی خراطی دستی یا سنتی وجود دارد. اما این روش امروزه مانند قبل به کار نمیرود چون افراد مجبور به همراهی با فناوری های جدید هستند. این کار روش های قدیمی تر را کمرنگ میکند.
مزایای خراطی سنتی
-
حفظ اصالت و قدمت
خراطی به صورت دستی حفظ اصالت و قدمت این هنر زیبا را نمایش میدهد. زمانی که علیرغم پیشرفت در فناوری همچنان از روش های دستی استفاده میشود ارزش و اعتبار آن بالاتر میرود. همانطور که بسیاری از افراد ارزش این روش را میدانند و ترجیح میدهند از وسایلی استفاده نمایند که با شیوه دستی تولید گردیده است. همچنین در روش های سنتی برای خراطی هر قطعه دقت و سرعت بیشتری صرف میشود. مهارتهای فردی، تجربیات چندین ساله و نهایت ذوق و هنر افراد در آن دخیل است. این کار نیز ارزشمندی آن هنر را بیشتر حفظ میکند.
-
ساخت قطعات منحصر به فرد
یکی دیگر از تفاوت خراطی ماشینی با خراطی سنتی ساخت قطعات تک، خاص، منحصر به فرد و در واقع سفارشی در این نوع خراطی امکان پذیر است. چون نهایت خلاقیت و مهارت افراد توانا و هنرمند روی آن پیاده میشود. به این ترتیب قطعهای که به وجود میآورند هیچ شباهتی به سایر قطعات ندارد و کاملا خاص است. در واقع در این روش امکان سفارشات کاملا اختصاصی وجود دارد و مناسب کسانی است که همیشه از وسایل متفاوتی استفاده میکنند.
معایب خراطی سنتی
-
سرعت کمتر
سرعت پایین تر آن نسبت به روش ماشینی یکی از مواردی از که میتواند جزو معایب روش سنتی به حساب آید. علاوه بر آن فرآیند زمان بری هم دارد و وقت زیادی از افراد میگیرد. یعنی برای هر خراطی ساعتها زمان لازم است تا به اتمام برسد و باید برای انجام سفارشات بالا از نیروهای بیشتری کمک گرفت. این مسئله سبب افزایش هزینه نیروی انسانی میشود و برای سفارشاتی که دارای محدوذیت زمانی هستند اصلا مناسب نیست. همچنین با این روش تولید انبوه قطعات یا سفارشات حجیم نیز غیر ممکن است.
-
خطای بیشتر
امکان خطا و اشتباه در این روش بالاتر است علاوه بر آن دقت کمتری نسبت به روش ماشینی در آن مشاهده میشود. بنابراین نباید تشابه و یکنواختی کاملا یکسانی در روش سنتی انتظار داشت. همچنین بیشتر اوقات زمانی که خطایی رخ میدهد امکان جبران آن وجود ندارد و از ابتدا باید همان کارها تکرار شود. بنابراین این مسئله میتواند افراد را به سوی روش های جدیدتر خراطی سوق دهد.
-
نیازمندی به مهارت
خراطی به روش سنتی نیازمند کسب مهارت و تجربه فراوان است. یعنی افراد بدون پیش زمینه قادر به انجام خراطی نیستند. به همین دلیل حتما باید آموزش های لازم را دریافت نماید و این مسئله نیز زمانبر و هزینه بر است. بنابراین افراد تازه کار نمیتوانند در این هنر نقش چندان زیادی را به دست آورند.