تاثیر جنس دسته بیل بر عمر و کارایی آن موضوعی است که علم به آن، کمک بزرگی به مصرف کنندگان می‌کند. منظور از طول عمر انواع دسته بیل، یعنی مدت زمانی که فرد می‌تواند بدون مشکل از آن بهره ببرد و در مقابل عوامل متعدد دوام می‌آورد. در صورتی که آسیب ببیند به طوری که دیگر قابل استفاده نباشد آن دسته عمر خود را از دست می‌دهد. البته نوع نگهداری از دسته بیل و نحوه استفاده از آن هم موضوع مهمی است. اگر در زمان استفاده کاربردهایی غیر از کارایی اصلی آن را توقع داشت عمر آن بالا نخواهد بود.
برای ساخت دسته بیل با کیفیت و مقاوم انتخاب چندان زیادی وجود ندارد و جنس‌های محدودی هستند که برای دسته مناسب باشند مثل بریوزا و راش. شکستگی، خم شدگی، تاب خوردگی، فرسودگی، ایجاد شکاف و ترک آسیب‌هایی هستند که دسته‌های چوبی با آنها مواجه می‌شوند. این عوامل کارایی دسته ها را کاهش می‌دهد و از طول عمر آنها می‌کاهد.
بررسی عوامل تاثیر جنس دسته بیل بر عمر و کارایی آن
- مقاومت و استحکام
- جنس و کیفیت (گرید بندی)
- وزن (سبکی یا سنگینی)
- ساختار (نرمی و سختی)
- تغییرات دمایی
- قابلیت ترمیم پذیری
مقاومت و استحکام
بحث مقاومت و استحکام در دسته بیل از اصلی ترین مباحث به حساب می‌آید چون همواره باید در شرایط سخت به کار برود. این دسته ضربه می‌بیند باید آن را تحمل کند، تحت فشار قرار می‌گیرد باید بتواند دوام بیاورد. دائماً در مشاغل مختلف آن را استفاده می‌کنند باید از کیفیتی برخوردار باشد که در استفاده طولانی مدت هم کارآمد باشد. لذا بحث دوام و پایداری از مهترین موضاعات در دسته بیل ها به حساب می‌آید.
تاثیر جنس و کیفیت دسته بیل بر عمر و کارایی آن
چوب ها دارای گرید بندی هایی هستند که این مورد بر اساس کیفیت دسته‌بندی می‌شوند. با توجه به این موضوع دسته بیل هایی که از گریدبندی بالایی باشند عمر طولانی‌تری خواهند داشت. در دسته بیل‌های سوپر ویشا از گرید A+ استفاده می‌شود یعنی بهترین و با کیفیت‌ترین چوب به همین دلیل خال و گره در آن وجود ندارد.
وجود گره در دسته بیل نقص به حساب می‌آید هرچقدر تعداد گره در دسته کم باشد کیفیت و طول عمر آن بالاتر خواهد بود. بهترین دسته ها بدون گره هستند یا حداقل باید دارای گره های خیلی کم و جزئی باشند تا جزو دسته های با کیفیت محسوب شوند.
جنس دسته‌ها باید از لایه‌های بیرونی درخت باشد چون این لایه‌ها و ساختار مناسب‌تری برای دسته دارند. لایه‌های داخلی به خاطر وجود آوندها انتخاب خوبی نیستند.
بیل ها در زمان استفاده با توجه به ضرباتی که وارد می‌شود، شوک یا لرزشی در آنها به وجود می‌آید. دسته‌های چوب قابلیتی را دارند که آنها را جذب نمایند و همین دلیلی است که افراد بدون مشکل از آن بهره ببرند. بدون اینکه اثری از شوک و لرزش را در خود حس نمایند و این ویژگی تنها در دسته های چوبی وجود دارد.
وزن
یکی از تاثیر های جنس دسته بیل بر عمر و کارایی آن، سبکی آن است. دسته‌های سبک‌تر وقتی با بیل های فولادی سنگین ترکیب شوند به وزن مناسبی می‌رسند در آن صورت کارایی مفیدی خواهد داشت. البته نباید خیلی هم سبک باشد. از یک طرف وزن خود بیل و از طرف دیگر ضربه و فشاری که بر آن وارد می‌گردد باعث می‌شود تا بشکند و آسیب ببیند.
زمانی که بیل به دسته متصل می‌شود به اندازه کافی سنگین خواهد بود. اگر در ساخت دسته بیل از چوبی استفاده کنند که خیلی سنگین است وزن آن در حالت کلی بالاتر می‌رود. در این صورت عملاً استفاده از آن ناممکن خواهد بود.
ساختار
نرمی و سختی بیش از حد چوب در دسته بیل مشکل ساز است و کارایی آن را کاهش می‌دهد. چوب هایی که جنس و ساختار خیلی نرمی دارند، برای دست مناسب نیستند. این نوع چوب ها قابلیت شکل پذیری و انعطاف پذیری بالایی دارند از این رو اگر برای دسته استفاده شود عمر آنها بالا نخواهد بود. چون وقتی تحت فشار باشد از شکل اصلی خود خارج می‌شود که خم شدگی و کجی در آن ها به وجود می‌آید.
وقتی چوب خیلی سخت باشد رطوبت را به خود می‌گیرد و خیلی زود هم از دست می‌دهد. و چون این عامل متوالی اتفاق می‌افتد دسته ها را به طور کلی را از بین می‌برد.
تغییرات دمایی
تغییرات دما یکی از عواملی است که می‌تواند دسته بیل ها را تحت تاثیر قرار دهد. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که دسته‌ها دائم و در مدت کوتاهی در معرض آن قرار بگیرند. در این حالت انبساط و انقباضی در آنها رخ خواهد داد و چون این واکنش چندین بار به طور متوالی اتفاق می‌افتد به دسته آسیب می‌زند. به طوری که ترک می‌خورد و شکاف برمی‌دارد و این عامل اصلی برای شکستگی آن خواهد بود.
دسته های چوبی نباید در محیط های مرطوب بمانند چوب اگر مدتی با آب در تماس باشد فرسوده خواهد شد. پس بعد از استفاده آن را در فضای بسته و به دور از رطوبت قرار دهید. البته گاهی امکان دارد دسته‌ها بنا به شرایط آب و هوایی در زمان بارش باران و در محیط‌های مرطوب به کار روند. این عامل دلیل اصلی برای کاهش طول عمر آنها است. در این حالت بهترین کار روغن کاری آنها است با این عمل دسته‌ها آب گریز می‌شوند قابلیت استفاده در آن فضا را خواهند داشت.
دسته بیل های چوبی دارای الیاف طولی هستند و بین این الیاف فضای خالی وجود دارد که بستری برای نفوذ آب یا یخ را فراهم می‌آورد. وقتی این عوامل به فضای خالی راه پیدا کنند بافت چوب را از بین می‌برند. در این صورت منجر به شکستگی، ترک یا فرسودگی در دسته‌ها خواهند بود.
قابلیت ترمیم پذیری( تاثیر جنس دسته بیل بر عمر و کارایی آن)
یکی از مهم ترین ویژگی دسته های چوبی تسهیل ترمیم آنها است. البته این مورد بستگی به نوع و شدت آسیب هم دارد. اگر آسیب‌های جزئی و ناچیزی در آن ایجاد گردد با سمباده کشی سطح آن صاف و دوباره مانند روز اول خود خواهد بود. اما در صورتی که آسیب آن عمیق باشد مثل شکستگی قابل رفع نیست و باید تعویض گردد. این مورد نیز از دیگر ویژگی ها و دلایل تمایز دسته های چوبی با سایر دسته ها است.
