ایمنی هنگام کار با دستگاه های صنعتی، به خصوص ماشین آلاتی که پیچیدگی بالایی دارند، اهمیت زیادی دارد. برخی از این دستگاهها دارای قطعات حساس و خطرناکی هستند که در صورت بی دقتی اپراتور، میتوانند منجر به آسیبهای جدی شوند. البته تمرکز و حواس جمعی کاربر تنها بخشی از ایمنی را تشکیل میدهد و عوامل دیگری نیز در این موضوع نقش دارند.
تجربه نشان میدهد که صرفاً داشتن مهارت فنی برای انجام کاری ایمن کافی نیست. مجموعهای از رفتارهای فردی، تجهیزات مناسب، عملکرد صحیح دستگاه و توجه به جزئیات مختلف، همگی در حفظ ایمنی مؤثر هستند. در این مطلب قصد داریم به نکاتی بپردازیم که معمولاً کمتر به آنها توجه میشود.
نکات مهم ایمنی هنگام کار با دستگاه های صنعتی
شناخت دستگاه قبل از شروع کار
کار با دستگاه های پیشرفته تنها به روشن کردن ماشین و انجام عملیات تولید، مونتاژ یا ساخت محدود نمیشود. هر دستگاه شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی متعددی است که استفاده نادرست از آنها میتواند در عرض چند ثانیه خسارتهای جبران ناپذیری ایجاد کند. این آسیبها گاهی اپراتور و گاهی خود دستگاه را تحت تأثیر قرار میدهند.
برخلاف تصور برخی افراد، همه دستگاهها عملکرد یکسانی ندارند. حتی دو دستگاه هم مدل و از یک برند مشخص، ممکن است در شرایط خاص واکنشها و خطرات متفاوتی داشته باشند. بنابراین هر دستگاه بر اساس طراحی خود نیاز به شناخت کامل دارد.
در قدم اول باید بدانید دستگاه چگونه کار میکند و در چه شرایطی خطرناک میشود.
با درک صحیح این دو موضوع، بخش قابل توجهی از مسائل مربوط به ایمنی برطرف خواهد شد.
توجه به ایرادات و علائم هشدار دهنده دستگاه
برخی نشانهها و علائم در حین کار با ماشین آلات وجود دارند که نادیده گرفتن آنها میتواند ایمنی را به خطر بیندازد. اقدام به موقع در این شرایط، از بروز حوادث ناگوار و توقف خط تولید جلوگیری میکند. معمولاً افراد با تجربه سریعتر متوجه تغییر عملکرد دستگاه میشوند، در حالی که این موضوع ممکن است از دید افراد تازه کار پنهان بماند.
انجام منظم روغن کاری، گریس کاری و بررسیهای دورهای نقش مهمی در جلوگیری از بروز ایرادات فنی دارد.
برخی از علائم هشدار دهنده عبارتاند از:
- تغییر رفتار یا جهت حرکت دستگاه
- افزایش لرزش بدون دلیل مشخص
- داغ شدن غیرعادی
- کاهش دقت یا قدرت عملکرد
- فعال شدن چراغ یا دکمه ارور
- تغییر ناگهانی صدا
انجام کار با تمرکز کامل
در ایمنی هنگام کار با دستگاه های صنعتی بسیاری از حوادث صنعتی تنها به دلیل نقص فنی دستگاه رخ نمیدهند، بلکه خستگی، عجله و حواس پرتی عامل اصلی آنها هستند. در چنین شرایطی، توقف کوتاه، استراحت یا قدم زدن میتواند تمرکز را بازگرداند.
کاهش تمرکز، به خصوص هنگام کار با تجهیزات صنعتی، تأثیر مستقیمی بر افزایش خطر دارد. این دستگاهها منتظر اشتباه کوچک شما نمیمانند و گاهی در یک لحظه، حادثهای جبران ناپذیر رخ میدهد.
فرقی بین فرد تازه کار و حرفهای وجود ندارد؛
دقت و تمرکز، کلید اصلی ایمنی است.
نقش حیاتی دستکش ایمنی
دستکش ایمنی از برند های معتبر یکی از مهم ترین تجهیزات حفاظت فردی است، زیرا بیشتر فعالیتهای صنعتی با دست انجام میشود. انتخاب نادرست دستکش حتی میتواند خطرناک تر از استفاده نکردن از آن باشد.
در برخی دستگاههای دارای قطعات دوار، دستکش نامناسب ممکن است باعث گیر کردن دست شود. همچنین سایز نامناسب دستکش، کنترل اپراتور را کاهش داده و احتمال خطا را افزایش میدهد.
برای کار با ابزارهای تیز یا برنده، استفاده از دستکش ضد برش متناسب با نوع فعالیت ضروری است. به عنوان مثال، دستکش ضد برش حوله ای تانگ وانگ با ضخامت بالا، برای فعالیتهایی با خطر برش شدید مناسب بوده و به دلیل بافت ضخیم و کرکی، در محیطهای سرد نیز کاربرد دارد.
در محیطهای روغنی، دستکش باید ضد لغزش و مقاوم در برابر حلالها باشد. به همین دلیل، بسیاری از کارکنان صنعتی از دستکشهای نیتریل برند استادکار استفاده میکنند. البته برای اطمینان از کیفیت و اصالت کالا، توصیه میشود این دستکشها را تنها از نمایندگیهای معتبر دستکش استاد کار یا نمایندگی های رسمی دستکش تانگ وانگ تهیه کنید.
توجه به محیط اطراف دستگاه در افزایش ایمنی هنگام کار با دستگاه های صنعتی
محیط اطراف دستگاه به اندازه خود آن اهمیت دارد. حتی اگر دستگاه در ایمنترین حالت قرار داشته باشد، عوامل محیطی میتوانند خطرساز شوند.
کف لغزنده، نور نامناسب، وجود قطعات اضافی روی زمین و گرد و غبار از جمله عواملی هستند که احتمال حادثه را افزایش میدهند.
زمین لغزنده
سطح لغزنده ممکن است باعث سرخوردن فرد شود. حتی در صورت خاموش بودن دستگاه، برخورد با لبهها یا قطعات میتواند آسیب زا باشد. مسیرهای رفت و آمد را همیشه تمیز و باز نگه دارید.
نور پردازی ضعیف
نور نامناسب احتمال خطا را چند برابر میکند، بهخصوص در فعالیتهای حساس. در دستگاههای برش، نور ضعیف میتواند باعث نزدیک شدن بیش از حد دست به تیغه شود.
ذرات ریز و گرد و غبار
گرد و غبار باید به صورت منظم پاک سازی شود. ورود ذرات ریز به داخل دستگاه، عملکرد آن را مختل میکند. در صنایع چوب از دستگاههای مکنده برای انتقال خاک اره استفاده میشود.
جمع بندی نکات ایمنی هنگام کار با دستگاه های صنعتی
ماشینآلات صنعتی پیشرفته کار را آسانتر کردهاند، اما در مقابل خطرات بیشتری نیز به همراه دارند. همکاری آگاهانه بین اپراتور و دستگاه میتواند از بروز بسیاری از حوادث جلوگیری کند.
پیش از شروع هر فعالیت، همه چیز را بررسی کنید، تجهیزات استاندارد تهیه نمایید و علائم هشداردهنده را جدی بگیرید. رعایت این نکات باعث میشود کار با دستگاههای صنعتی برای شما ایمنتر و بدون خطر باشد.
