آشنایی با انواع چوب و درخت
چوب زبان گنجشک
درخت زبان گنجشک در جنگلهای شمال ایران از آستارا تا گرگان و نیز در برخی دیگر از نقاط کشورمان می‌روید. این درخت گونه‌های دیگر نیز دارد که در نقاط غیرجنگلی کاشته می‌شود. زبان گنجشک، درختی متوسط است که در جنگلهای ایران به ارتفاع ۱۸ می‌رسد. تنهی آن که کاملا استوانه‌ای و صاف نیست. بلندی آن ۱۲ تا ۱۵ متر قطر تنهی آن به ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر می‌رسد.
وزن مخصوص چوب زبان گنجشک حدود ۰/۷۱ و چوبی است نیمه سنگین، نیمه سخت، همگن، راست تار، خوش کار و قابل توری که بخش روزنه دار آن پس از رنده شدن، صاف، صیقلی و درخشان است. چوب برخی از زبان گنجشک‌ها بسته به وضع رویشگاه، در برش مماسی خود نقش زیتونی دارد. که به نام زبان گنجشک زیتونی معروف است. که روکش این گونه‌ها ارزش بیشتری دارد.
اختلاف چوب درون و برون زبان گنجشک کم است و از آن روکشهای خوبی تهیه می‌شود. زبان گنجشک به علت درخشنگی صدفی و رنگ براقش و گاهی به علت نقش و نگارش بسیار مورد توجه است. و در ساخت فراورده‌های چوبی و صنایع دستی نیز مصرف می‌شود.
چوب آبنوس
چوب آبنوس یکی از انواع چوبهای تزیینی و زیباست. تنهی بدون شاخه‌ی آن تا ۱۰ متر ارتفاع و تا ۸۰ سانتیمتر قطر دارد. چوب برون آن پهن و به رنگ صورتی مایل به خاکستری تا خاکستری قهوه یی است. و چوب درون آن با حدود مشخص و به رنگ سیاه تیره است و گاهی هم دارای قسمتهای سیاه روشن است. وزن مخصوص چوب آبنوس ۱/۰۶است.
و چوبی است سنگین، متراکم، خیلی سخت، همگن، دارای هم کشیدگی زیاد، با الیاف درهم، خیلی بادوام، به خوبی قابل صیقل دهی و پرداخت و لاک کاری نیز روی آن به خوبی انجام می‌شود. رویشگاه طبیعی آبنوس، سواحل گینه در آفریقا از گاناتا گابون است. و از چوب آن برای ساخت انواع محصولات وسایل چوبی مانند دسته بیل استفاده می‌شود.
در معرق کاری نیز کاربرد دارد ضمن آن که برای تولیدافزار موسیقی بادی، میل‌های گرانبها، مجسمه‌سازی دستگیره‌سازی و ساخت دسته‌ی چاقو و سایر ظروف نیز از آن استفاده می‌شود.
چوب اقاقیا
در ادامه‌ی مقالهآشنایی با انواع چوب و درخت به اشنایی در مورد چوب اقاقیا می‌ردازیم.
از جمله مهم‌ترین مناطق کاشت این درخت، جنوب شرقی آمریکای شمالی است. ضمن آن که در ایران نیز این درخت کاشته می‌شود. تنهی بدون شاخه‌ی آن تا ۱۰ متر بلندی و ۸۰ سانتیمتر قطر دارد. البته باید گفت در ایران، درختانی به این ابعاد هنوز وجود ندارد. تنهی اقاقیا نامنظم و اکثرا پر شاخه است.
غالباً کج و کوله می‌روید وسط تندی آن دارای بی‌نظمی است و گرد نیست. چوب برون آن باریک و تقریباً به رنگ سفید یا سفید مایل به سبز و چوب درون با حدود کاملاً مشخص، زرد مایل به سبز یا زیتونی و گاه قهوه‌ای طلایی و درخشان است.
وزن مخصوص چوب اقاقیا ۰/۷ و چوبی است نیمه سنگین، بسیار سخت، کج تار، نسبتاً همگن با هم کشیدگی متوسط، قابل ارتجاع و به ویژه قابل خمش که اگر راست تار روییده باشد، بدون اشکال می‌توان با آن کار کرد. این نوع چوب که سطح آن متراکم، صاف و صیقلی و شاخی به نظر می‌رسد، معمولاً برای قسمتهای داخلی ساختمان ها، واگن سازی، گاری سازی، تیرک، پارکت، پله و دستگیره‌سازی مصرف می‌شود.
افزون بر آن برای خراطی، فرزکاری، کنده کاری و منبت کاری نیز از آن استفاده می‌شود.
آشنایی با چوب ماهاگونی
سواحل کاریبه، آمریکای مرکزی و مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی از جمله رویشگاههای طبیعی این نوع درخت است. که تنهی بدون شاخه‌ی آن تا ۳۰ متر بلندی و ۱/۵ متر قطر دارد.
چوب برون آن خاکستری و پهن و چوب درون، زرد تا قهوه یی مایل به قرمز است. چوب ماهاگونی، چوبی است زیبا و تزییناتی و در عین حال ساده که وزن مخصوص آن ۰/۴۹ است. این نوع چوب که در مجموع چوبی است نیمه سبک، نیمه سخت، بسیار همگن، با هم کشیدگی کم، و زود خشک می‌شود و کار با آن آسان است.
برای روکشهای نمایی و تزییناتی و دکوراسیون چوبی و… مصرف می‌شود. ضمن آن که در ساخت انواع صنایع دستی چوبی و در رشته‌هایی چون خراطی، کنده کاری و منبت کاری، کاربرد دارد.
چوب درخت زیتون
چوب درخت زیتون رویشگاهش، سواحل دریای مدیترانه تا خاورمیانه است. و در کشورمان نیز به صورت کاشته شده در منطقهی رودبار و به صورت خودرو در ارتفاعات منطقهی جیرفت وجود دارد. ولی به علت کسری مقدار نمی‌توان آن را جزء چوبهای تجارتی ایران محسوب کرد. تنهی بدون شاخه‌ی زیتون ۳ متر بلندی و۶۰ سانتیمتر قطر دارد.
وزن مخصوص آن نیز ۰/۸۵ است. چوب زیتون در مجموع چوبی است سنگین، بسیار سخت ولی همگن، با هم کشیدگی کم که برشهای طولی آن صاف و صیقلی و در حین حال قدری چرب و مومی به نظر می‌رسد. چوب زینون به خوبی قابل صیقل دهی، پرداخت و لاک کاری است.
و از آن برای ساخت صنایع دستی چوبی خراطی، کنده کاری، مشبک کاری و منبت کاری و معرق کاری استفاده می‌شود.
ضمن آنکه از آن روکشهای مختلفی نیز می‌توان تهیه کرد. و آن را برای مهرسازی، نماسازی، جعبه‌های تزییناتی، لوازم کوچک زینتی و نماسازی ساختمان‌های محلی و… نیز به کار می‌برند.
چوب تازه بریده‌ی زیتون دارای طعم کمی ترش و بوی مطبوع است و وقتی زود خشک می‌شود، تمایل به تشکیل ترکهای انتهایی دارد. با وجود سختی و تراکم زیاد، کار با آن توسط ابزار مختلف مشکل نیست درخت زیتون دارای تنهی خیلی بی‌نظم و بد شکل است. و چوب برون آن باریک، و رنگ آن خاکستری تا زرد کم رنگ و چوب درون قهوه‌ای مایل به زرد و دارای نقش و نگار بسیار زیبا و رگه‌های قهوه‌ای زیتونی تیره رنگ نامنظم است.
چوب درخت چنار
چوب درخت چنار در اروپا به جز شمال و شمال شرق اروپا کاشته می‌شود و در ایران نیز گونه‌ای از آن با نام علمی Platanus Orientalis – L. در اکثر نقاط مانند اصفهان، تهران، ارومیه، خراسان، جنوب البرز و… کاشته می‌شود. تنهی بدون شاخه‌ی درخت چنار تا ۸ متر بلندی و ۱ متر قطر دارد.
ضمن آنکه در کشورمان چنارهایی می‌روید که تنهی بدون شاخه‌ی آن تا ۱۸ متر و قطر آن گاهی در تک درختان تنه کوتاه تا بیش از ۴ متر می‌رسد. چوب برون آن پهن و مایل به زرد، چوب درون صورتی رنگ مایل به خاکستری و حدود آن کاملاً مشخص نیست. وزن مخصوص چوب چنار ۰/۵۷ است.
و در مجموع باید گفت این درخت دارای چوبی نیمه سنگین، نیمه سخت، همگن، راست تار و خوش کار است و پره‌های چوبی آن در برش شعاعی نقش بسیار زیبا و جالبی به وجود می‌آورد. که به ویژه پس از لاک زدن، بسیار جلوه می‌کند. چوب چنار با آن که زود خشک می‌شود ولی تاب برمی دارد.
کار با آن توسط همه‌ی ابزارها آسان است. به خوبی قابلیت جذب لاک الکل را دارد و به خوبی هم پرداخت می‌شود. چنار، چوبی است کم دوام و استحکام آن در برابر مقاومت یا ضربه کم است. قابلیت تورق و تراش زنی آن خوب است. چوب چنار یکی از مناسب‌ترین چوبها برای خراطی است. این نوع چوب در هنرهای دیگر از جمله در معرق کاری هم کاربرد دارد. ضمن آنکه در کشورمان از آن برای روکشهای نمایی بسیار زیبا و نیز ساخت پایه‌های صندلی لهستانی و… نیز استفاده می‌شود.
چوب درخت گلابی
چوب درخت گلابی از جمله درختان پهن برگ یا تابستانی است. تنهی بدون شاخه‌ی آن تا ۶ متر بلندی و ۷۰ سانتیمتر قطر دارد. ضمن آن که باید گفت ابعاد آن در «واریته‌ها» و ارقام مختلف فرق می‌کند.
چوب برون و چوب درون آن از نظر رنگ، زیاد از هم قابل تشخیص نیست ولی از خاکستری روشن تا قهوه‌ای مایل به قرمز در تغییر است.
این درخت دارای چوبی نیمه سنگین، نیمه سخت، ریز بافت، راست تار و بسیار همگن است و هم کشیدگی آن متوسط است.
موقع خشک شدن تمایل به ترک خوردن دارد و تاب برمی دارد. اگرچه سخت و متراکم است، ولی کار با آن به وسیله‌ی همه‌ی ابزار راحت است. وزن مخصوص چوب گلابی ۰/۶۴ است و رویه‌ی رنده شده‌ی آن کاملا تمیز، صاف و صیقلی جلوه می‌کند. و به خوبی قابل تورق و لاک‌پذیر است.
باید گفت در مجموع چوبی محکم و بادوام است. از چوب گلابی برای روکشهای نمایی و تزییناتی به روش لوله بری و تراش زنی، برای پوشش رویه‌های بزرگ مانند رویه‌ی میز و… استفاده می‌شود. گفتنی است که هرگاه چوب گلابی را بپزند یا بخار دهند، رنگ آن تیره‌تر و قهوه یی می‌شود یا به رنگ قرمز مایل به صورتی در می‌آید.
از چوب گلابی برای خراطی، منبت کاری، ریزه کاری چوب، کنده کاری، معرق کاری، مشبک کاری، دسته تی، مجسمه‌سازی و… استفاده می‌شود.
آشنایی با انواع چوب و درخت گیلاس
این نوع درخت در همه‌ی نقاط کره‌ی زمین به صورت خودرو وجود دارد و جزء گونه‌های بومی جنگلهای شمال ایران – حوزه‌ی خزر است. ضمنا چوب درختان گیلاس باغ‌ها هم مشابه آن است و با هم در این صنعت به کار برده می‌شود.
تنهی بدون شاخه‌ی این درخت تا ۶ متر بلندی و ۸۰ سانتیمتر قطر دارد. البته باید گفت که درختان گیلاس ایران به این ابعاد نمی‌رسد.
چوب درخت گیلاس برون باریک و به رنگ سفید مایل به زرد و چوب درون، زرد روشن که بعد به قهوه‌ای مایل به قرمز یا مایل به نارنجی تغییر رنگ می‌دهد. و به تدریج تیره‌تر می‌شود.
این درخت دارای چوبی نیمه سخت، محکم، همگن، تا اندازه یی کج تار است، هم کشیدگی آن متوسط و کار با آن به وسیله‌ی کلیدی ابزارها آسان است.
وزن مخصوص چوب این نوع درخت ۰/۵۲ است و رویه‌ی رنده شده‌ی آن صاف، صیقلی و تمیز است. ضمنا این نوع چوب به راحتی قابل تراش زنی و قابل لوله بری است. و به خوبی پرداخت می‌شود و قابلیت لاک و الکل زنی را دارد ولی در مجموع چوبی کم دوام است.
از جمله موارد مصرف چوب گیلاس، تهیه‌ی روکش برای نماسازی و پوشش رویه‌های وسیع، نئوپان‌ها و رویه‌ی تختهی خرده چوبها و رویه‌ی مبل‌ها است. و در خراطی، کنده کاری مشبک کاری، منبت کاری، معرق کاری و ساخت مجسمه‌های چوبی و… نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آشنایی با انواع چوب و درخت درخت لیمو
چوب لیمو در ایران، لیموشیرین و لیموترش نامیده می‌شود. ولی گونه‌های زیادی از مرکبات در شمال و جنوب ایران و نقاط دیگر دنیا وجود دارد که چوب همه‌ی آن‌ها خیلی مشابه هم هستند. و باید گفت این درخت در کلیه‌ی نقاط دنیا به ویژه در مناطق ساحلی با آب و هوای مدیترانه‌ای تا ناحیه‌ی گرمسیری اکثرا به صورت کاشته شده وجود دارد.
تنهی بدون شاخه‌ی این درخت تا ۳ متر بلندی و ۲۰ سانتیمتر قطر دارد ولی تنهی گونه‌های این درخت در ایران اغلب در ابعاد کوتاه‌تر است. درخت لیمو با وزن مخصوص ۰/۷۴، چوبی نیمه سنگین، سخت و متراکم، فشرده و ریز بافت، همگن و با هم کشیدگی متوسط است.
چوب برون آن خیلی باریک و سفید مایل به زرد و چوب درون آن زرد گاهی دارای رگه‌های سبز رنگ است.
این نوع چوب، به خوبی خراطی می‌شود، پرداخت آن خوب است، سطوح رنده شده‌ی آن متراکم، تمیز، صیقلی و دارای حالت مات است و از نظر دوام نیز متوسط است.
از این نوع چوب برای روکشهای سطوح بزرگ استفاده نمی‌شود و اصولاً برای این کار مناسب نیست. ولی برای سطوح کوچک به وسیله‌ی روکشهای اره‌ای می‌توان پوشش‌های مناسبی تهیه کرد.
از چوب لیمو بیشتر برای خراطی، کنده کاری، منبت کاری، مشبک کاری، معرق کاری و خاتم‌سازی – برای این منظور آن را به رنگ نارنجی در می‌آورند. و نیز برای نازک کاری و ریزه کاری چوب استفاده می‌شود.
آشنایی با انواع چوب و درخت صندل (سندل)
رویشگاه طبیعی این درخت، جزیره‌ی سوندا و هندوستان به ویره سرزمین میسور و حیدرآباد است. تنهی بدون شاخه‌ی سندل تا ۵ متر بلندی و ۴۰ سانتیمتر قطر دارد. جوب صندل نیز جزوه مقاله‌ی آشنایی با انواع چوب می‌باشد که در ادامه به نقد و بررسی آن می‌پردازیم.
چوب برون آن باریک و تقریبا سفید و چوب درون آن زرد گاهی دارای رگه‌های سبز رنگ و گاهی قهوه‌ای مایل به صورتی روشن است. این درخت دارای چوبی سنگین، سخته، ریزبافت، فشرده، متراکم و راست تار است، دیر خشک می‌شود ولی بدون عیب و ترک باقی می‌ماند. وزن مخصوص آن ۰/۸۸ است.
چوب تازه بریده‌ی سندل تا مدت طولانی معطر باقی می‌ماند و می‌توان آن را در زمره‌ی چوبهای بادوام دانست که از آن برا ساخت دسته کلنگ استفاده می‌شود. از چوب صندل روکش تهیه نمی‌کنند ولی می‌توان از آن روکشهای اره یی تمیز و خوشرنگ – البته برای کارهای کوچک و تزییناتی – تهیه کرد.
سندل بیشتر برای خراطی، فرزکاری، کنده کاری، مشبک کاری، منبت کاری، معرق کاری و استخراج مواد و اترهای معطر روغنی به کار می‌رود و گاهی نیز در ساخت نجاری و محصولات چوبی تزییناتی از آن استفاده می‌کنند.
چوب درخت شمشاد
درخت شمشاد درختی است بسیار کند رشد که در جنگلهای طبیعی ایران، پایه‌های بزرگ عرضه می‌کند. رویشگاه طبیعی این درخت، ارتفاعات پایین جنوب اروپا، شمال آفریقا، ترکیه، خاورمیانه و شمال ایران – حوزه‌ی خزر – است.
اگرچه این نوع درخت در گذشته‌هایی نه چندان دور با بیش از ۱۰ متر بلندی تنه و بیش از ۷۰ سانتیمتر قطر تنهی تو خالی در لاهیجان دیده شده ولی در حال حاضر چنین تنه‌هایی از چوب شمشاد در ایران وجود ندارد.
درخت شمشاد، به طور معمول دارای بلندی تنهی حدود ۴ تا ۵ متر و قطر تنهی ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر با وزن مخصوص ۰/۹۵ است. چوب برون و چوب درون آن همرنگ و به رنگ زرد روشن است. کج تا راست و اکثرا در امتداد الیاف ترک می‌خورد.
شمشاد کاملا سخت، بسیار سنگین، فوق العاده محکم، با هم کشیدگی زیاد که به زحمت خشک می‌شود و خیلی ترک می‌خورد ولی در عین حال بسیار با دوام است. از چوب شمشاد در خراطی برای ساخت شانه‌های چوبی و قاشق چوبی استفاده می‌شود. ضمن آن که در خاتم‌سازی و معرق کاری و به طور کلی در صنایع ظریفه بسیار کاربرد دارد.
آشنایی با انواع چوب و درخت درخت جگ
چوب جگ، چوبی است نیمه سخت، نیمه همگن، بسیار قابل تورق و با دوام که وزن مخصوص آن حدود ۰/۶۰ تا ۰/۶۲ است. درخت جگ از با ارزش‌ترین، زیباترین، مطلوب‌ترین و خوش نقس‌ترین چوبهای روکش دار به شمار می‌آید.
که از برشهای آن به ویژه در معرق‌سازی استفاده می‌کنند. درون چوب آن قرمز مایل به بنفش یا قرمز مایل به نارنجی با رگه‌های نامنظم قهوه‌ای و با نقش و نگار بسیار جالب است.
چوب درخت سنجد
چوب درخت سنجد را عموماً در کنار نهر آب و چشمه‌ها می‌توان مشاهده کرد. این درخت تنه‌ای پیچیده دارد. و روی آن پوستی نوار مانند به رنگ قهوه یی دیده می‌شود.
چوب برون آن سفید و چوب درون آن قهوه‌ای تا قهوه‌ای مایل به نارنجی است. این چوب فاقد بو و طعم و گاهی دارای بویی جزیی است. و به طور معمول دارای الیاف موازی نرم و گاه سخت است.
چوب سنجد دارای حالت لاستیکی و چوب نسبتا سختی است. این چوب دارای الیافی فشرده است. و فشردگی این الیاف به گونه‌ای است که به سختی می‌توان روی آن پرداخت کرد.
ضمن آنکه دارای رگه‌هایی بند بند است. که با قسمتهای دیگر چوب ترکیب می‌شود و در زمان رنگ کاری، بر روی آن قسمت‌ها موج رنگی مات و براق ایجاد می‌شود.
از چوب سنجد در کارهای خراطی، نازک کاری چوب و معرق کاری استفاده‌ی زیادی می‌شود.
اندازه درخت سنجد
چوب ملج (ملح) ملح یکی از مهم‌ترین چوبهای گروه نارون‌های ایران است که در جنگلهای شمال کشورمان به طور پراکنده می‌روید. ارتفاع این درخت به ۳۰ متر و تنهی بدون شاخه‌ی آن به ۲۰ متر و قطر تنهی آن به ۱/۸۰ تا ۲ متر می‌رسد.
تنهی آن مستقیم، استوانه یی و پر چوب است و وزن مخصوص چوب آن حدود ۰/۶۵ تا ۰/۶۸ است و در مجموع چوبی است نیمه سنگین، نیمه سخت، همگن، راست تار، خوش کار و قابل تورق که چوب درون آن به رنگ خاکستری مایل به قهوه یی کمرنگ یا شکلاتی است.
از چوب ملج در ساخت بسیاری از فرآورده‌های چوبی و هنرهای مرتبط با چوب استفاده می‌شود.
درخت نارنج
چوب نارنج، چوبی است زرد رنگ و چوب برون آن سفید رنگ و نازک، بدون موج و رگه و بسیار صاف است.
این چوب نسبتا محکم و سخت، دارای بو و بدون طعم است و در استانهای فارس و مازندران به وفور یافت می‌شود.
چوب نارنج شمال، سفید رنگ و چوب نارنج فارس، زردرنگ است و گاهی با رنگ طوسی نیز همراه است. از این چوب برای خراطی، منبت کاری، مشبک کاری، معرق کاری و به ویژه خاتم‌سازی استفاده می‌شود.
چوب کیکم
این چوب فاقد بو و طعم است و معمولاً دارای الیافی ظریف و ریزباف و نسبتاً سخت با درخشانی ساتنی زیباست. که چوب برون آن سفید و چوب درون آن قهوه‌ای روشن یا سرخ روشن است. نمونه‌هایی از این چوب دارای نقوش است.
به ویژه ریشه‌ی آن که دارای بافت جوش دار زیبایی است. از چوب کیکم که دارای توانایی زیاد در نگهداری میخ است، در تهیه‌ی ابزار چوبی منزل، جعبه‌سازی، منبت کاری، معرق کاری و… استفاده می‌شود.
درخت عناب در آشنایی با انواع چوب و درخت
عناب، چوبی نسبتاً سخت بوده و دارای الیاف موازی و یکنواخت است. چوب برون آن زرد روشن تا قهوه‌ای روشن و چوب درون آن قهوه‌ای تیره است. از چوب عناب برای کارهای خراطی، منبت کاری، معرق کاری و… استفاده می‌شود.
توسکای ییلاقی
این درخت در جنگلهای طبیعی شمال ایران و اکثرا در بستر رودخانه‌ها از ارتفاعات پایین تا ارتفاع ۲۰۰۰ متر از سطح دریا می‌روید. بلندی این درخت که در لاهیجان سفید توسه نامیده می‌شود. در جنگلهای ایران گاهی به ۳۵ متر می‌رسد و قطر تنهی آن به ۸۰ تا ۱۱۰ سانتی متر می‌رسد.
بلندی تنهی بدون شاخه‌ی آن نیز به ۲۵ متر بالغ می‌شود. تنهی آن در ابتدا دارای سطح ناصاف و نامنظم است ولی به تدریج با بالارفتن سن درخت، بی‌نظمی‌های تنه پرشده و به صورت استوانه‌ای و پر چوب در می‌آید.
وزن مخصوص چوب توسکای ییلاقی در حدود ۰/۵۴ است و رنگ چوب درون آن اختلاف چندانی با چوب برون ندارد و صورتی کدر است.
توسکای ییلاقی چوبی سبک، نرم، راست تار، خوش کار، قابل تورق، با نقش ساده و بدون نقش و نگار مشخص، ریزبافت و مناسب برای روکش‌سازی است.
گفتنی است که چوب توسکا نسبت به قارچ‌ها و بیماری‌ها چوب حساس است و نباید آن را مدت زیادی پس از بریدن در محیط مرطوب نگاه داشت.
از چوب توسکای ییلاقی در ساخت انواع فرآورده‌های چوبی به ویژه برای قاب و جعبه‌های زیر ساخت خاتم استفاده می‌کنند.
چوب درخت توت سفید
این چوب بدون بو و طعم و سخت سنگین و دارای الیاف موازی است. چوب توت سفید، درخشان است، همچنین به ویژه در تماس با خاک دوام زیادی دارد و به سختی شکاف برمی دارد.
چوب برونی توت سفید، زرد روشن و چوب درون آن درخشان متمایل به قهوه یی است و به تدریج به رنگ قهوه یی متمایل به سرخ تغییر می‌یابد. از چوب توت سفید برای تهیه‌ی ابزار چوبی منزل، معرق کاری و خاتم‌سازی استفاده می‌شود.
ضمن آن که چوب توت سفید مناسب‌ترین چوب برای ساخت سه تار است.
پسته وحشی
چوبی بسیار محکم و دارای الیافی ظریف و ریز بافت است. چوب برون این درخت، سفید تا زرد روشن و. چوب درون آن قهوه‌ای کمرنگ تا قهوه‌ای مایل به زرد و همراه خطوط زرد و تیره‌ی زیباست.
این چوب فاقد اهمیت تجاری است. و فقط در تهیه‌ی ادوات زینتی، منبت کاری، معرق کاری و ساخت وسایل چوبی منزل قابل استفاده است.
درخت سرو
سواحل دریای مدیترانه، ترکیه و ایران از جمله رویشگاههای طبیعی درخت زیبای سرو است. که تنهی آن تا ۱۰ متر بلندی و قطرش به ۸۰ سانتیمتر می‌رسد. رنگ چوب این نوع درخت که از جمله چوبهای زمستانی و سوزنی برگ است، زرد و طلایی تا زرد مایل به قهوه یی است.
ولی چوب پاییزه آن کمی تیره‌تر است. چوب سرو دارای وزن مخصوص ۰/۴۶ هست و چوبی است بسیار کند رشد، همگن و معطر با بوی بسیارتند، سبک، نرم و همگن که رویه‌ی کار آن صاف، صیقلی و تمیز در می‌آید.
این نوع چوب برای خراطی و پرداخت بسیار مناسب است و محکم و بادوام است. ضمنا مقاومت آن در برابر حشرات، قارچ‌ها و موریانه‌ها بسیار زیاد است.
از این چوب برای دکوراسیون، نماسازی ساختمان‌ها به ویژه در شمال ایران، و کارهای خراطی استفاده می‌کنند.
چوب سرخدار درآشنایی با انواع چوب و درخت
رویشگاه طبیعی این درخت، ترکیه، شمال آفریقا، اروپا به جز قسمت شمال آن – و جنگلهای شمال ایران در منطقهی راشستان است.
وزن مخصوص چوب این درخت ۵۹/۰ و تندی آن تا ۶ متر بلندی داشته و قطرش ۸۰ سانتیمتر است. ضمن آنکه در جنگلهای شمال ایران – منطقهی فریم – بلندی درخت آن تا ۲۵ متر با تنه‌ای به ارتفاع بیش از ۱۵ متر و قطر امتر هم می‌رسد.
تنهی این نوع درخت غالباً معیوب و کج و کوله و کاملا استوانه یی نیست و چوب برون آن خیلی باریک و زرد و چوب درون زرد تا قهوه‌ای مایل به قرمز نارنجی است.
چوب سرخدار بسیار کندرشد است. و حلقه‌های رویش سالانه‌ی آن باریک و موج دار است. این چوب فاقد مجاری تراونده‌ی صمع است و همگن، سخت و زیباست.
در مجموع باید گفت چوبی است نیمه سنگین با قابلیت میخ‌خوری کم و قابلیت پرداخت زیاد که راحت لاک می‌پذیرد. و با ابزار نیز می‌توان به خوبی با آن کار کرد.
چوب سرخدار، چوبی است دارای قابلیت ارتجاع ، محکم و بادوام که افزون بر تهیه‌ی روکشهای زیبای تزییناتی از آن برای کارهای خراطی، کنده کاری، منبت کاری و ساخت مجسمه‌های چوبی و… نیز استفاده می‌شود.
آشنایی با انواع چوب و درخت آزاد
چوب درخت آزاد، چوبی نیمه سخت، نیمه سنگین، نسبتا راست تاراست و قابلیت تورق دارد. وزن مخصوص آن حدود ۰/۷۵ تا ۰/۸۰ است.
چوب آزاد، اگر چه نقش و نگار مشخصی ندارد ولی در برشهای آن به علت درخشندگی و زیبایی رنگ آن که مانند پرش ملچ ریز یافت طلایی است، جلوه و شکوه خاصی وجود دارد.
کار با آن آسان است و از دوام خوبی برخوردار است. چوب آزاد قابلیت میخ‌خوری ندارد. از این نوع چوب در ساخت آثار چوبی از جمله معرق کاری استفاده می‌شود.
صنوبر
این درخت برحسب نوع و محل رویشگاه دارای ارتفاع و قطرهای متفاوتی است ولی چوب اغلب گونه‌های آن روی هم رفته سفید رنگ، یکنواخت، همگن و سبک، راستتار و خوش کار با قابلیت تورق است.
وزن مخصوص آن حدود ۰/۴ است و از چوب‌هایی است که به ویژه در معرق کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آشنایی با انواع چوب و درخت شیردار
چوب این درخت همگن، راست تار، خوش کار، قابل تورق با سنگینی و سختی متوسط است. وزن مخصوص چوب شیردار حدود ۰/۶۴ و رنگ آن سفید تا خاکستری با رگه‌های سبز و گاهی صورتی است.
از این نوع چوب در هنرهای مرتبط با چوب از جمله معرق کاری استفاده می‌کنند.
آشنایی با انواع چوب و درخت نمدار
این درخت که به طور پراکنده در جنگلهای شمال ایران می‌روید و فعلا کمیاب است. چوبی نرم، همگن، راست تار، خوش کار و سبک است. چوب نمدار قابل ورق شدن است و وزن مخصوص آن حدود ۰/۵۲ است، نقش و نگار مشخصی ندارد. ساده و یکنواخت است.
چوب نمدار به رنگ صورتی روشن یا گذر است و بافت آن نیز ریز و مانند افرا نسبت به قارچ‌های چوب خوار حساس است.
از این نوع چوب در تولید فرآورده‌های چوبی به ویژه آثار معرق استفاده می‌کنند.
درخت آکاژور
چوبی است نیمه سنگین، سخت، بسیار همگن، راست تار، خوش کار، با کشیدگی متوسط که هنگام خشک شدن تاب برمی دارد. و تغییر شکل می‌باید ولی با وجود سیلانی نسبی، کار با آن توسط کلیه‌ی ابزارآسان است.
چوب آکاژور، دارای قابلیت تورق بسیار خوب است، به خوبی پرداخت می‌شود و قابلیت چسب‌خوری و لاک‌پذیری هم دارد. استحکام و دوام آن خوب است. چوب تازه بریده‌ی آن گاهی اوقات معطر است. از این نوع چوب که وزن مخصوص آن ۰/۵۷ است. در ساخت محصولات صنایع دستی چوبی از جمله معرق کاری استفاده می‌شود. آشنایی با انواع چوب را بررسی خواهیم کرد.
چوب درخت بلند مازو
این درخت دارای چوبی نیمه سنگین، نیمه سخت، راست تار و قابل تورق است. رنگ چوب برون آن خاکستری و رنگ چوب درون آن از قهوه‌ای روشن، مات تا قهوه‌ای تیره است و وزن مخصوص آن حدود ۰/۷۹ است. از چوب بلند مازو در تولید صنایع دستی چوبی به ویژه آثار معرق بهره می‌گیرند.
آشنایی با انواع چوب و درخت افرا
درخت افرا در صنایع چوب واجد ارزش و اهمیت زیادی است. درخت افرا دارای انواع مختلفی است که از آن جمله می‌توان به «افرای صحرایی»، «افرای کوهستانی»، «افرای تیز» و «افرای چشم پرنده» اشاره کرد که خصوصیات کلی آن‌ها یکسان است و تفاوت‌ها مختصر است.
از جمله آنکه پوست درخت افرای کوهستانی، خاکستری رنگ است که پس از مدتی به رنگ قهوه‌ای روشن در می‌آید و بر روی آن ترکهایی مانند پوست درخت چنار ایجاد می‌شود. و مثل فلس، تکه تکه می‌شود ولی پوست درخت افرای صحرایی (افرای دشتی) صاف است و پس از گذشت زمان، ترکهای طویلی به رنگ سیاه بر روی آن به وجود می‌آید.
در افرای تیز نیز پوست درخت ترکهایی برداشته و چوب پنبه‌ای می‌شود. برگ درخت افرا به شکل پنج پر است که با لبه‌های دندانه‌ای که تا حدودی شبیه به برگ موی کوچک است، مشخص می‌شود و رنگ برگ نیز سبر متمایل به خاکستری است.
قابل ذکر است که در افرای کوهستانی، لبه‌ها دندانه‌های ریزی دارد که در افرای صحرایی این دندانه‌ها درشت‌تر و از همدیگر فاصله دارد. البته در نوع افرای تیز، نوک برگ‌ها کاملا تیز است. رنگ چوب درخت افرای صحرایی، سفید مایل به زرد است و در کناره‌های آن گامی رنگ قرمز نزدیک به قهوه‌ای دیده می‌شود.
رنگ چوب درخت افرا در آشنایی با انواع چوب
اما رنگ چوب درخت ایران کوهستانی، سفید مایل به شکری است.
چوب درخت افرای چشم پرنده دارای رنگ‌های سفید مایل به زرد تا سفید مایل به قرمز است و در تنظیم آن کردهای بسیار ریزی وجود دارد که زیبایی خاصی به آن می‌بخشد. به همین جهت از آن روکشهای جالبی تهیه می‌شود.
سختی، سفتی، سبکی نسبی و حالات الاستیکی از خصوصیات ویژه‌ی چوب افراست. وزن مخصوص چوب افرا حدود ۰/۵۴ است. چوب افرا در مدت زمانی کوتاه خشک می‌شود. ابزار بر روی آن به راحتی کار می‌کند و به خوبی پرداخت می‌شود.
ضمن آن که رنگ کاری و آسترهای مختلف نیز بر روی آن به سهولت انجام و لاک و الکل و لاکهای سلولزی را نیز به خوبی بر روی خود می‌پذیرد.
از چوب افرای کوهستانی برای تهیه‌ی روکشهای مختلف استفاده می‌کنند که در صنعت چوب کاربردهای فراوانی دارد. این نوع چوب ضمن تلفیق با روکشهای تیره برای معرق کاری نیز به کار برده می‌شود.
همچنین از آن برای ساخت انواع شکلات‌خوری، آجیل‌خوری، شمعدان چوبی، پایه چراغ، انواع مهره‌های چوبی و سایر کارهای خراطی استفاده می‌شود. چوب افرا در منبت کاری، کنده کاری و نازک کاری نیز مصرف می‌شود.
چوب درخت وج
این درخت دارای چوبی نیمه سنگین، نیمه سخت، کچ تار، با قابلیت تورق کم است و کار با آن نسبتاً مشکل است.
چوب بیرونی آن خاکستری مایل به زرد و چوب درونی آن قرمز مایل به قهوه ایی است که نقش و طرح معینی نیز ندارد. این چوب که دارای الیافی درهم است. دارای وزن مخصوص ۰/۷۴ بوده و به طور ویژه در معرق کاری به کار می‌رود.
ممرز
آشنایی با انواع چوب این گونه: این درخت دارای چوبی نیمه سخت، نیمه سنگین، کج تار با الیاف درهم است و کار با آن چندان ساده نیست. تندی این درخت معمولاً مستقیم و استوانه یی نیست و عمدتاً خمیدگی‌هایی دارد و موقع خشک شدن ترک می‌خورد. با تمام این‌ها چون فراوان‌ترین و ارزان‌ترین چوب ایران است. برای تولید صنایع دستی چوبی از جمله کارهای خراطی و معرق کاری از آن استفاده می‌شود.
وزن مخصوص چوب ممرز حدود ۰/۷۰ و رنگ برون و درون چوب آن، سفید مات با رگه‌هایی به رنگ بنفش کمرنگ و ناصاف است. در ضمن قابلیت توری این چوب به نسبت خوب است.
درخت سرخ
چوب ارتفاع این درخت که بزرگ‌ترین درختدر پیشینه ی استفاده در جهان در بین سوزنی برگان است. به بیش از ۱۰۰ متر و قطربندی آن به بیش از ۶ متر بالغ می‌شود. رویشگاه طبیعی این درخت، سواحل غربی ایالات متحده‌ی آمریکا از جنوب اروگوئه تا کالیفرنیا بوده و نمونه‌هایی از این درخت به طور پراکنده کاشته شده است.
وزن مخصوص چوب این نوع درخت ۰/۳۷ بوده و دارای چوبی سبک، نرم، همگن، خوش کار با استحکام و دوام خوب است. چوب برون آن باریک و زرد و چوب درون آن قرمز کمرنگ است که به تدریج تیره‌تر می‌شود.
سرخ چوب برای روکش‌سازی جهت نما و لایه‌های میانی تختهی لایی، تختهی نئوپان، تختهی فیبرسازی، مبل‌سازی – قسمتهای داخلی آن – خراطی، پارکت، نماسازی و دکوراسیون، جعبه‌سازی و نجاری‌های عمومی به کار می‌رود. همچنین میتوانید دسته بیل را از ثقال مارکت خرید نمایید.
